COLLECTIE TROPENMUSEUM Plankciter met vijftien snaren TMnr 5164-5a
De mannelijke bespeler van kacapi, praten over hun instrument als over een vrouw. De kacapi is hun echtgenote (isteri), en moet liefdevol behandeld worden. Het is taboe om over een kacapi heen te stappen, en schoenen worden uitgedaan tijdens het spelen. Ook de onderdelen van het instrument verwijzen naar de vrouw: zo worden de piramidevormige wiggen waar de snaren overheen lopen geassocieerd met vrouwenborsten, en het resonantiegat in de klankkast met de vagina (Zanten, 1989:94).
De kacapi, ongeacht welke subvorm, staat vaak symbool voor de Sundanese cultuur (Anderson Sutton et. al. in MIller and Williams, 1998:712). De kacapi speelt als solo- of ensemble-instrument, door zowel de aristocratie als de rest van de bevolking. Het instrument kan verschillende uiterlijke vormen hebben, en komt voor in bootvorm (in het ensemble tembang Sunda) en als bordciter (in kacapian). Soms wordt er drastisch aan gesleuteld en worden snaren, electronische apparaten toegevoegd. Er bestaan verschillende manieren van bespelen, maar de kacapi rincik wordt met de nagels van duim en wijsvinger bespeeld. De kacapi rincik wordt muzikaal als minder interessant gezien dan de kacapi indung en de suling, de zesgatige fluit. Het instrument zou ook pas eind jaren 1930 zijn ontstaan en pas 20 jaar later aan het ensemble tembang Sunda zijn toegevoegd. Als er met twee kacapi wordt gespeeld, geeft de rincik de hoogste tonen.
Tembang Sunda is een in de late 19de eeuw ontwikkeld in Cianjur muziekgenre dat een soort gezongen poezie behelst. De meeste Sundanese ensembles bevatten vocalen. Bij tembang Sunda wordt de solo gezongen door een man of vrouw. Allerlei thema's, zoals mythische gebeurtenissen, oude geschiedenissen en liefdesverhalen worden bezongen. De kacapi indung is daarbij het begeleidende instrument, met daarnaast nog mogelijk de suling, kacapi rincik en rebab (tweesnarige luit). De muzikanten zijn meestal mannen. Tembang Sunda is een soort poging om het leven te begrijpen, een communicatiemiddel met het bovennatuurlijke. Mensen komen 's avonds bijeen bij vrienden of kennissen thuis om te luisteren. Ook bij festiviteiten als bruiloften en besnijdenissen wordt gemusiceerd. De tembang sunda wordt echter nooit uitgevoerd bij begrafenissen of ter ondersteuning van dans of theater (van Zanten, 1987:85-86).
Behalve in Tembang Sunda wordt de kacapi rincik nog bespeeld in andere ensembles, zoals kacapi-suling, een stedelijke uiting van tembang Sunda, ontwikkeld in de jaren 1970. Deze worden nog slechts zelden live uitgevoerd, behalve soms in sommige hotels en restaurants, en zijn vooral te vinden als opgenomen achtergrondmuziek (Anderson Sutton, 1998:715).
Relevante Bilder
.jpg)
Relevante Artikel
KacapiKacapi, auch kecapi, veraltet kechapi, ist eine Brettzither, die in der sundanesischen Musik im Westen der indonesischen Insel Java zur Gesangsbegleitung oder in einem kammermusikalischen Instrumentalensemble gespielt wird. Die kacapi begleitet zusammen mit der Bambusflöte suling den höfischen Gesangsstil tembang Sunda und bildet nur mit der Flöte das Instrumentalduo kacapi suling. Nach der Form des Resonanzkörpers werden eine große „bootsförmige“ kacapi parahu, eine höher klingende, „kleinere“ kacapi rincik derselben Gestalt und eine flache kacapi siter mit einem trapezförmigen Kasten unterschieden. Die kacapi ist das charakteristische Instrument der sundanesischen Musik und ihre leisen Töne bestimmen wesentlich deren lyrische Qualität. Mit der als mythologisches Seelenschiff versinnbildlichten Bootsform transportiert die kacapi die Zuhörer nach ihrer Vorstellung in das goldene Zeitalter des vom 14. bis zum 16. Jahrhundert bestehenden, westjavanischen Reiches Pajajaran. Die zentraljavanische Entsprechung zur kacapi ist die Zither celempung. .. weiterlesen