Wander Johannes de Haas

Wander Johannes de Haas (1925)

Wander Johannes de Haas (* 2. März 1878 in Lisse nahe Leiden; † 26. April 1960 in Bilthoven) war ein niederländischer Physiker und Mathematiker.

Leben

Nachdem er seinen anfänglichen Plan aufgegeben hatte, Notar zu werden, studierte de Haas in Leiden Physik. Er wurde dort Assistent von Heike Kamerlingh Onnes und promovierte bei ihm 1912 über die Kompressibilität von Wasserstoff am und unterhalb des Siedepunkts.[1] 1911 ging er nach Berlin, wo er den Magnetismus untersuchte. Als wissenschaftlicher Mitarbeiter an der dortigen Physikalisch-Technischen Reichsanstalt kam es zur Zusammenarbeit mit Albert Einstein, welche 1915 zum Nachweis des so genannten Einstein-de-Haas-Effektes führte. Nach der Rückkehr in die Niederlande wurde er 1916 Konservator einer Stiftung, 1917 Professor für Physik an der Technischen Hochschule Delft, 1922 dann an der Universität Groningen und 1925 an der Universität Leiden. Dort wurde er Nachfolger seines Doktorvaters und Direktor des Kamerlingh-Onnes-Instituts.

Mit dem als Gastwissenschaftler in Leiden weilenden russischen Physiker Lew Wassiljewitsch Schubnikow entdeckte er in den 1920er Jahren den Schubnikow-de-Haas-Effekt.

Er war Mitglied der Königlich Niederländischen Akademie der Wissenschaften (KNAW)[2] und seit 1938 der Académie des sciences in Paris.[3]

De Haas war Schwiegersohn des Physikers Hendrik Lorentz.

Literatur

  • Wander Johannes de Haas, 1878–1960. In: Klaas van Berkel, Albert van Helden, Lodewijk Palm (Hrsg.): A History of Science in The Netherlands. Survey, Themes and Reference. Brill, Leiden, Boston, Köln 1999, ISBN 978-90-04-10006-0, S. 454–456 (knaw.nl [PDF]).

Siehe auch

Weblinks

Commons: Wander Johannes de Haas – Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien

Einzelnachweise

  1. Wander Johannes de Haas im Mathematics Genealogy Project (englisch) Vorlage:MathGenealogyProject/Wartung/id verwendet
  2. Past Members: Wander Johannes de Haas (1978–1960). KNAW, abgerufen am 5. November 2019.
  3. Verzeichnis der Mitglieder seit 1666: Buchstabe D. Académie des sciences, abgerufen am 5. November 2019 (französisch).

Auf dieser Seite verwendete Medien

Wander Johannes de Haas (1878-1960). De huldiging van Professor Lorentz bij de Hollandse Maatschappij der Wetenschappen in 1925 (cropped).jpg
Wander Johannes de Haas (1878-1960). 11 december 1925. Bibliotheek van de Hollandse Maatschappij der Wetenschappen, Haarlem. De huldiging van Professor Lorentz bij zijn gouden doctoraat (zijn promotie was in 1875 in Leiden op het proefschrift Over de theorie der terugkaatsing en breking van het licht) met 52 van de 54 dinergasten. Van links naar rechts (identificatie voltooid dankzij p. 67 in Frits Berends: Verhalen rond een foto. Lorentz’ gouden doctoraat: een huldiging zonder weerga, Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen, Haarlem, z.j., waarvan de nummers worden vermeld bij de personen: https://www.khmw.nl/wp-content/uploads/verhalen_rond_een_foto.pdf:

Voorste en eerste rij:
1 Jhr. Mr. J. W. G. Boreel van Hogelanden, voormalig burgemeester van Haarlem, 2 A. Roëll (Antonie Röell?), 3 mevr. Leemhorst-Lorentz; 4 minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen Victor Henri Rutgers (1877-1945), 5 mevr. Aletta C. Lorentz-Kaiser, 6 prof. Hendrik Antoon Lorentz, 7 Marie Curie, 8 mevr. Geertruida Luberta de Haas-Lorentz, dochter van Lorentz, 9 mej. M. E. van Vollenhoven, echtgenote van Rudolf 10 dr. Rudolf Lorentz, zoon van Lorentz met baard

Middelste en tweede rij:
52 Prof. Dr. Gilles Holst (1886-1968), 51 Jhr. Mr. P. Teding van Berkhout (1865-1935), 50 Prof. Dr. Balthasar van der Pol (1889-1959), (een drietal bij elkaar Teding, de Haas en Waller:) 49 Jhr. F. Teding van Berkhout (1857-1942), 48 Dr. H. K. de Haas (1873-1953), 47 Dr. F. G. Waller (1860-1935), 40 Prof. Dr. P. Th. L. Kan (1872-1940) boven tussen A. Roëll (Antonie Röell?) en mevr. Leemhorst-Lorentz, 39 Jhr. Mr. Dr. N. Ch. de Gijselaar (1865-1937), 38 Prof. Dr. Th. E. de Donder (1872-1957), 34 Mej. Dr. H. J. van Leeuwen (1887-1974), 33 Prof. Dr. H. Haga (1852-1936), 32 Albert Einstein achter mevrouw Lorentz-Kaiser, 28 Prof. Dr. Jean Perrin (1870-1942) met witte baard kijkt naar beneden rechts achter mevrouw Lorentz-Kaiser, 27 Mr. M. Slingenberg (1881-1941) loco-burgemeester van Haarlem met strikjesdas en neergeslagen ogen, 25 Prof. Dr. Paul Langevin (1872-1946) met brede snor, 23 Prof. Dr. P. Lasareff (1887-1942) met sikje, 22 Prof. Dr. Pieter Zeeman (1865-1943) met wit haar boven Marie Curie, 19 Prof. Dr. Paul Ehrenfest (1880-1933) glimlachend met bril en snor rechts boven Marie Curie naast Pieter Zeeman, 17 Prof. Dr. J. D. van der Waals Jr. (1873-1971), 16 Prof. Dr. M. Wolfke (1883-1947), 15 Dr. D. Schoute (1873-1953), 14 Jhr. Mr. D. E. van Lennep (1865-1934), 13 Prof. Dr. Willem Hendrik Keesom (1876-1956), 12 Prof. Dr. G. A. F. Molengraaff (1860-1942), 11 Dr. C. A. Crommelin (1878-1965)

Achterste en derde rij:
46 Prof. Dr. E. Henriot (1885-1961), 45 Mr. H. C. Leemhorst (1884-1974), 44 Prof. Dr. L. H. Siertsema (1863-1945), 43 Ch. Lefébure (1862-1943), 42 Dr. A. C. van Rossem (1880-1945), 41 Jhr. Prof. Dr. G. J. Elias (1879-1951), 37 Prof. Dr. Arthur S. Eddington (1882-1944) onder de "B" op de boekekast, 36 Prof. Dr. J. van der Hoeve, 35 Prof. Dr. M. de Haas (1866-1951), 31 Prof. Dr. Niels Bohr (1885-1962) met langwerpig gezicht boven Einstein, 30 Prof. Dr. A. D. Fokker (1887-1972) midden voor het gordijn, 29 Prof. Dr. L. Brillouin (1889-1969), 26 Prof. Dr. J.E. Verschaffelt (1870-1955), 24 Prof. Dr. F. A. F. C. Went (1863-1935), 21 Prof. Dr. W. J. de Haas (1878-1960), 20 Prof. Dr. J. Droste (1886-1963) onder de "A" op de boekenkast, 18 Prof. Dr. H. Bremekamp (1880-1963)