Liste der römischen Kaiser der Antike

Augustus gilt als erster römischer Kaiser.

Die Liste der römischen Kaiser der Antike enthält alle Kaiser des Römischen Reiches von Augustus, der 27 v. Chr. den Prinzipat begründete, bis Herakleios, dessen Herrschaftszeit 610–641 (ab 613 gemeinsam mit Konstantin III.) die späteste für das Ende der Antike in Betracht kommende Epochengrenze ist. Manche Forscher setzen frühere Endpunkte für die antike Kaiserzeit, etwa nach Theodosius I. (395), Romulus Augustulus (476), Justinian I. (565) oder Maurikios (602).

Die römische Kaiserzeit wird traditionell in zwei Perioden gegliedert: in die Zeit des Prinzipats, einschließlich der Reichskrise des 3. Jahrhunderts, und in die Spätantike ab etwa 284, die früher auch als Dominat bezeichnet wurde. Die Liste überschneidet sich seit der Alleinherrschaft Konstantins I. 324–337 für etwa drei Jahrhunderte mit der Liste der byzantinischen Kaiser.

Staatsrechtlich besteht kein Unterschied zwischen dem Römischen und dem Byzantinischen Reich, denn als byzantinisch bezeichnet erst die neuzeitliche Forschung die griechisch geprägte Großmacht, die im Lauf der Spätantike und des beginnenden Frühmittelalters aus dem Oströmischen Reich hervorging.

Das deutsche Wort Kaiser und das russische Zar leiten sich von Gaius Iulius Caesar her, der in der Endphase der Römischen Republik zum Diktator aufstieg und dessen Cognomen Caesar von seinem Erben Augustus und dessen Nachfolgern übernommen wurde.

Erläuterungen

Die nachstehende Liste führt die Kaiser mit ihrem Porträt (vorrangig zeitgenössische Büsten oder Münzen), ihren im deutschen Sprachraum üblicherweise verwendeten Namen, ihre vollständigen Namen und Titulaturen (soweit bekannt oder erschließbar), ihre Regierungszeiten und unter Anmerkungen etwaige Besonderheiten auf. Bei oströmischen Kaisern wird der lateinischen Namensversion der Vorzug gegeben, auch wenn es sich um originär griechische Namen handelt (Beispiele: Anastasius statt Anastasios, Zeno statt Zenon). Der griechische Name wird nur dann verwendet, wenn die entsprechende lateinische Version im Deutschen ungebräuchlich ist (Beispiel: Maurikios statt Mauricius).

Weiß hinterlegt, VERSAL gesetzt und fett sind die legitim herrschenden Kaiser (Augusti; Beispiel: AUGUSTUS), in Kapitälchen nur nominell (nicht de facto) gleichrangige Mitregenten (seit Verus).

Die Fettung entfällt in folgenden Fällen:

In der Spalte Vollständiger Name und Titulatur aufgeführt werden:

Elemente der offiziellen „Kerntitulatur“ stehen in Kapitälchen (fett nur bei Hauptkaisern und hier nur die durchgängig überlieferten Titelbestandteile; kursiv: nicht durchgängig bzw. nicht reichsweit anerkannt). Elemente der Filiation, republikanische Funktionstitel und Triumphaltitel sind in Kleinkapitälchen gesetzt (die Triumphaltitel wurden oft nicht alle gleichzeitig getragen, auch die Reihenfolge variiert in den Quellen; in Klammern: evtl. nur inoffiziell bzw. erschlossen). Aufgeführt werden i. d. R. nur Begriffe der Selbstbezeichnung der Kaiser in der ausführlichsten bekannten Titulatur. Sofern keine urkundliche Selbstbezeichnung überliefert ist, wird die auf den Münzen wiedergegebene Titulatur herangezogen. Im Einzelfall sind numismatisch oder epigraphisch belegte Epitheta in Klammern ergänzt (Beispiel: perpetuus erscheint in der Spätantike regelmäßig auf den Reichsmünzen anstelle des in Urkunden üblichen semper). Nicht einbezogen ist die Anredeform dominus noster, da sie kein Bestandteil der offiziellen Selbstbezeichnung war.

Die Regierungszeit gilt für die Amtszeit als Augustus bzw. (bei Hauptkaisern) für die Zeit der Alleinherrschaft, bei Usurpatoren und Thronprätendenten für den Zeitraum des Herrschaftsanspruchs.

In der Spalte Anmerkungen werden Unterkaiser bzw. designierte Thronfolger (Caesares), sofern sie später nicht eigenständig geherrscht haben, den jeweiligen Kaisern unter Angabe der Jahre ihrer Mitregent- bzw. Würdenträgerschaft (Jahreszahl kursiv: nur nominell) zugeordnet (Beispiel: Maximus). Die Fettung entfällt bei präsumtiven Thronfolgern (principes iuventutis, nobilissimi), die infolge ihres eigenen Todes oder infolge des Todes bzw. der Entmachtung des Kaisers nicht mehr offiziell zum Caesar oder Augustus ausgerufen wurden (Beispiele: Marcellus, Romulus).

Als (Mit-)Regenten in der Anmerkungsspalte geführt sind:

Sogenannte „Kaisermacher“ werden mit der Präposition „durch“ gekennzeichnet (Beispiel: „durch Ricimer“).

Kaiserinnen (Augustae) werden als Regentinnen genannt, wenn sie dem Kaiser nominell gleichgestellt waren und für ihn die Regierungsmacht ausgeübt haben (Beispiel: Agrippina) oder nach dem Tod des Kaisers selbst (übergangsweise) die Herrschaft übernommen haben (Beispiel: Etruscilla).

Nicht aufgeführt sind vom Kaiser eingesetzte und mit dem römischen Bürgerrecht ausgestattete Klientelfürsten, die in de iure außerhalb der Reichsgrenzen gelegenen Vasallenstaaten (regna) geherrscht haben (Beispiele: Prasutagus, Abgar), sowie spätantike Foederatenkönige auf Reichsterritorium (Beispiel: Wallia).

Kursiv gesetzt sind in der Anmerkungsspalte:

  • Thronfolger, deren Mitkaiser- bzw. Caesarentum nicht sicher belegt ist (Beispiele: Arcadius II., Candidianus)
  • De-facto-Regenten (Reichsverweser), die dem betreffenden Kaiser nicht dynastisch verbunden waren (Beispiel: Arbogast unter Valentinian II.)
  • Thronkandidaten, die durch eigenen Verzicht (recusatio imperii) bei Thronvakanz indirekt zu „Kaisermachern“ wurden (Beispiel Macrinus Kaiser „nach Verzicht durch Adventus“)

Grau hinterlegt sind Gegenkaiser und Usurpatoren. Unter „Gegenkaiser“ werden Usurpatoren bzw. Thronprätendenten im engeren Sinne verstanden, die sich den Kaisertitel selbst zugelegt haben oder von ihren Truppen bzw. Unterstützern akklamiert worden sind (VERSAL oder in Kapitälchen: Augustus-Titel durch Münzen oder Inschriften belegt). Das gilt auch für Gegenkaiser, die zeitweise den Thron innehatten, sofern der legitime Herrscher auf Reichsterritorium weiterhin eigene Regierungstätigkeit entfaltet und dem Rivalen die Anerkennung verweigert hat (Beispiel: ROMULUS AUGUSTULUS gegen Iulius Nepos). Gefettet sind vom Senat auch nachträglich legitimierte Gegenkaiser, die ihren Herrschaftsanspruch zu Lebzeiten nicht durchsetzen konnten (Beispiel: GORDIAN I. und Gordian II.).

Als „Usurpator“ werden in der Liste Gestalten bezeichnet,

  • für die der formale Akt der Kaisererhebung nicht sicher überliefert ist, die sich aber de facto kaiserliche Befugnisse angemaßt bzw. illoyal verhalten und eine nicht unbedeutende territoriale Machtbasis oder dynastische Position innegehabt haben,
  • oder bei denen die Empörung geografisch so begrenzt (maximal eine Provinz) und so kurzzeitig (maximal wenige Tage) war, dass de facto keinerlei Gefährdung des legitimen Kaisers bestanden hat.

In Kapitälchen gesetzt sind Usurpatoren und Thronprätendenten, die über eine nur regionale/lokale bzw. periphere Machtbasis verfügt oder nur kurzzeitig geherrscht bzw. einen Herrschaftsanspruch erhoben haben.

Aufgeführt sind auch nichtrömische Herrscher, die in der Spätantike auf ehemaligem Reichsgebiet bzw. in Territorien unter nomineller römischer Oberhoheit eine kaiserähnliche Stellung beansprucht haben (imitatio imperii; Beispiel: Theudebert). Sofern die Regentenposition durch den Erhalt römischer Ehrentitel offiziell legitimiert war, sind die Figuren beim jeweiligen Kaiser aufgeführt (Beispiel: Chlodwig unter Anastasius I.).

Kursiv gesetzt sind:

Klein geschrieben sind höchstwahrscheinlich unhistorische oder fiktive Figuren in der Zeit der Reichskrise des 3. Jahrhunderts (Beispiel: Trebellianus).

Hinsichtlich der Gegenkaiser erhebt die Liste keinen Anspruch auf Vollständigkeit, zumal von einigen außer ihren Namen nichts oder fast nichts bekannt ist.

Liste der römischen Kaiser

Frühe und hohe Kaiserzeit (Prinzipat)

PorträtNameVollständiger Name und TitulaturRegierungszeitAnmerkungen
Julisch-Claudische Dynastie
AUGUSTUSGaius Octavius
Gaius Iulius Gai filius Caesar IIIvir rei publicae constituendae, consul, pontifex, augur, imperator
Gaius (Iulius) Caesar Divi (Iuli) filius (Imperator) IIIvir rei publicae constituendae, pontifex, augur, consul, imperator III
Imperator Caesar Divi filius IIIvir rei publicae constituendae II, pontifex, augur, XVvir sacris faciundis, consulari potestate/consul VII, imperator VII, princeps senatus
Imperator Caesar Divi filius Augustus pontifex maximus, consul XIII, tribunicia potestate XXXVII, imperator XXI, pater patriae
27 v.–14 n. Chr.Adoptivsohn Caesars seit 44 (Imperator ab 43/40), mit Marcellus (25–23 v. Chr.) und Agrippa (23/18–12 v. Chr.); Imperator: Drusus (10–9 v. Chr.); Caesares: Gaius (17 v.–4 n. Chr., Imperator ab 3), Lucius (17 v.–2 n. Chr.), Agrippa Postumus (4–6/7)
TIBERIUSTiberius Claudius Nero
Tiberius Iulius Augusti filius Divi nepos Caesar pontifex, augur, XVvir sacris faciundis, VIIvir epulonum, tribunicia potestate XVI, consul II, imperator VII, (princeps iuventutis)
(Imperator) Tiberius Caesar divi Augusti filius (Divi [Iuli] nepos) Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate XXXVIII, consul V, imperator VIII, (pater patriae)
14–37Mitregent 6–1 v. Chr. und seit 4/13 (Imperator seit 10/9 v. Chr.), Caesar seit 4, 22–23 mit Drusus (Caesar seit 4/19); Imperator: Blaesus (22); Caesares: Germanicus (4/14–19, Imperator ab 9/13), Nero (6/23–27/29), Drusus (7/23–30/31); Regent: Sejan (26/30–31)
Clemensunbekannt16Usurpator (?, als „Agrippa Postumus“) in Italien
CALIGULAGaius Iulius Caesar (Germanicus) pontifex, augur
Gaius Caesar Germanici Caesaris filius Tiberii Augusti nepos divi Augusti pronepos divi Iuli abnepos Augustus Germanicus (Britannicus), pontifex maximus, tribunicia potestate IV, imperator (VIII), consul IV, pater patriae
37–41Caesar seit 12/35, 38 (?) mit Lepidus; Caesar: Tiberius Gemellus (19/35–37/38)
CLAUDIUSTiberius Claudius Drusus
Tiberius Claudius Nero Germanicus
Tiberius Claudius Drusi filius Caesar Augustus Germanicus pontifex maximus, (proconsul), tribunicia potestate XIV, imperator XXVII, pater patriae, censor, consul V
41–54Caesar: Britannicus (ab 43)
ScribonianusLucius Arruntius Camillus Scribonianus42Usurpator in Dalmatien
SiliusGaius Silius48Usurpator (?) in Rom (durch Messalina)
NEROLucius Domitius Ahenobarbus
Nero Claudius Augusti filius Caesar Drusus Germanicus pontifex, augur, XVvir sacris faciundis, VIIvir epulonum, consul designatus, princeps iuventutis
Imperator Nero Claudius divi Claudi filius Germanici Caesaris nepos Tiberii Caesaris Augusti pronepos divi Augusti abnepos Caesar Augustus Germanicus pontifex maximus, tribunicia potestate XIV, imperator XIII, consul V, pater patriae
54–68Caesar seit 50; Regenten: Agrippina (bis 55), Burrus (55–59, mit Seneca)
Vierkaiserjahr
GALBA(Lucius Livius Ocella) Servius Sulpicius Galba
Servius Galba Imperator Caesar Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate, consul II, (pater patriae)
68–69gegen Nero (durch Vindex, nach Verzicht durch Verginius Rufus); Caesar: Piso (69)
Clodius MacerLucius Clodius Macer68Usurpator in Africa (und Sizilien?)
NymphidiusGaius Nymphidius Sabinus68Usurpator in Rom
Capito(Gaius?) Fonteius Capito68Usurpator (?) in Niedergermanien
OTHOMarcus Salvius Otho
Imperator Marcus Otho (Nero) Caesar Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate, consul
69gegen Galba
VITELLIUSAulus Vitellius
Aulus Vitellius Germanicus Imperator tribunicia potestate
Aulus Vitellius Germanicus Imperator (Caesar) Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate, imperator III, consul (perpetuus?), (pater patriae?)
69gegen Galba und Otho, mit Vitellius Junior
AlbinusLucceius Albinus69Usurpator (?) in Mauretanien
Flavische Dynastie
VESPASIANTitus Flavius Vespasianus
Imperator Titus Flavius Vespasianus Caesar
Imperator Caesar Vespasianus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate X, imperator XX, pater patriae, censor, consul IX
69–79gegen Vitellius, 69 nominell Caesar
Iulius Sabinus(Gaius?) Iulius Sabinus70Gegenkaiser in Nordgallien, mit Iulius Classicus
TITUSTitus Flavius Vespasianus
Titus Caesar Vespasianus consul, princeps iuventutis
Titus Caesar Augusti filius Vespasianus Imperator pontifex, tribunicia potestate VIII, imperator XIV, consul VII, censor, (collegiorum omnium sacerdos)
Imperator Titus Caesar divi (Vespasiani) filius Vespasianus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate XI, imperator XVII, pater patriae, censor, consul VIII
79–81Mitregent seit 71 (Imperator seit 70), Caesar seit 69
Terentius Maximusunbekannt79/80Usurpator (als „Nero“) in Kleinasien
DOMITIANTitus Flavius Domitianus
Caesar divi Augusti Vespasiani filius Domitianus consul VII, princeps iuventutis, collegiorum omnium sacerdos
Imperator Caesar divi Vespasiani filius Domitianus Augustus Germanicus pontifex maximus, tribunicia potestate XVI, imperator XXII, consul XVII, censoria potestate/censor perpetuus, pater patriae
81–96Caesar seit 69 (bis 70 Regent mit Mucianus), 95 mit Vespasian Junior und Domitian Junior; Caesar: Flavius (bis 82?)
SaturninusLucius Antonius Saturninus89Gegenkaiser in Obergermanien
Adoptivkaiser und Antoninische Dynastie
NERVAMarcus Cocceius Nerva
Imperator Nerva Caesar Augustus Germanicus pontifex maximus, tribunicia potestate III, imperator II, consul IV, (proconsul?), pater patriae
96–98
NigrinusMarcus Cornelius Nigrinus Curiatius Maternus97Usurpator (?) in Syrien
TRAJANMarcus Ulpius (Marci filius) Traianus
Imperator Caesar Nerva Traianus Germanicus tribunicia potestate II, consul II
Imperator Caesar divi Nervae filius Nerva Traianus optimus Augustus Germanicus Dacicus Parthicus pontifex maximus, tribunicia potestate XXI, imperator XIII, proconsul, consul VI, pater patriae
98–117Caesar und Mitregent seit 97
HADRIANPublius Aelius (Publii filius Sergia) Hadrianus
Imperator Caesar divi (Nervae) Traiani (Augusti) Parthici filius divi Nervae nepos (Nerva) Traianus Hadrianus (optimus) Augustus (Dacicus maximus Britannicus maximus Germanicus maximus Parthicus) olympius panhellenius panionius, pontifex maximus, tribunicia potestate XXII, imperator II, consul III, pater patriae, proconsul
117–138Caesar 117 (?), 136/37–138 mit Lucius Aelius (Caesar seit 136)
ANTONINUS PIUSTitus Aurelius Fulvus Boionius (Arrius) Antoninus
Imperator Titus Aelius Caesar (Hadrianus) Antoninus tribunicia potestate, consul (designatus II)
Imperator Caesar divi Hadriani filius divi Traiani Parthici nepos divi Nervae pronepos Titus Aelius Hadrianus Antoninus Augustus Pius (Germanicus Dacicus), pontifex maximus, tribunicia potestate XXIV, imperator II, consul IV, pater patriae
138–161138 Caesar und Mitregent
MARK AUREL(Marcus Annius?) Catilius Severus
Marcus Annius Verus
Marcus Aelius Aurelius Verus
(Marcus Aelius) Aurelius Caesar (imperatoris Caesaris Titi Aeli Hadriani Antonini) Augusti Pii filius, (pontifex?), tribunicia potestate XIV, consul III, princeps iuventutis
Imperator Caesar divi Antonini filius divi Veri Parthici maximi frater divi Hadriani nepos divi Traiani Parthici pronepos divi Nervae abnepos Marcus Aurelius Antoninus (Pius) Augustus (Armeniacus Medicus Parthicus maximus) Germanicus Sarmaticus, pontifex maximus, tribunicia potestate XXXIV, imperator X, consul III, pater patriae
161–180Mitregent seit 147, Caesar seit 139; Caesar: Annius Verus (166–169)
VerusLucius Ceionius Commodus
Lucius Aelius Aurelius Commodus
Imperator Caesar divi Antonini filius divi Hadriani nepos divi Traiani Parthici pronepos divi Nervae abnepos Lucius Aurelius Verus Augustus Armeniacus Medicus Parthicus maximus, pontifex, tribunicia potestate IX, imperator V, consul III, pater patriae, proconsul
161–169Mitkaiser Mark Aurels
Avidius CassiusImperator Caesar Gaius Avidius Cassius Augustus175Gegenkaiser in Syrien und Ägypten
COMMODUSLucius Aurelius Commodus Caesar Augusti filius, Germanicus Sarmaticus, pontifex, princeps iuventutis
Imperator Caesar Lucius Aurelius Commodus Antonini Augusti filius divi Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthici abnepos divi Nervae adnepos, Germanicus Sarmaticus, (pontifex), tribunicia potestate (II?), consul designatus, princeps iuventutis
Imperator Caesar Lucius Aelius Aurelius Commodus Augustus Antonini Augusti filius divi Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthici abnepos divi Nervae adnepos, Germanicus Sarmaticus, (pontifex), tribunicia potestate V, imperator III, consul II, pater patriae
Imperator Caesar divi Marci Antonini Pii Germanici Sarmatici filius divi Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthici abnepos divi Nervae adnepos Lucius/Marcus Aurelius Commodus Antoninus Pius Felix Augustus (Armeniacus Medicus Parthicus maximus) Sarmaticus Germanicus (maximus) Britannicus, pater senatus, pontifex maximus, tribunicia potestate XVI, imperator VIII, consul VI, pater patriae
Imperator Caesar divi Marci Antonini Pii Germanici Sarmatici filius divi Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthici abnepos divi Nervae adnepos Lucius Aelius Aurelius Commodus Augustus pius felix Sarmaticus Germanicus maximus Britannicus, pacator orbis, invictus Hercules Romanus (exsuperatorius amazonius), pontifex maximus, tribunicia potestate XVIII, imperator VIII, consul VII, pater patriae
180–192Mitkaiser seit 177, Mitregent seit 176, Caesar seit 166; Regenten: Perennis (182–185, Usurpator 185), Cleander (188–189/90)
PriscusCaerellius (Marcianus?) Priscus oder Titus Caunius Priscus184?Usurpator (?) in Britannien
Maternusunbekannt185/86–187Usurpator (?) in Südgallien (und Norditalien?)
AlexanderIulius Alexander190/91?Usurpator (?) in Syrien
Zweites Vierkaiserjahr
PERTINAXPublius Helvius Pertinax
Imperator Caesar Publius Helvius Pertinax Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate, consul II, pater patriae, princeps senatus
193durch Laetus, nach Verzicht durch Glabrio und Pompeianus; Caesar: Pertinax Junior
MaternusTriarius Maternus Lascivius193Usurpator (?) in Rom; Nachfolger: Falco
DIDIUS IULIANUSMarcus Didius Severus Iulianus
Imperator Caesar Marcus Didius Severus Iulianus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate, (consul), pater patriae
193überbot Sulpicianus
PESCENNIUS NIGERLucius Pescennius Niger
Imperator Caesar Gaius Pescennius Niger Iustus Augustus consul II
193–194Gegenkaiser im Osten
Severer
SEPTIMIUS SEVERUSLucius Septimius Severus
Imperator Caesar divi Marci Antonini Pii Germanici Sarmatici filius divi Commodi frater divi Antonini Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthici abnepos divi Nervae adnepos Lucius Septimius Severus Pius Pertinax Augustus Arabicus Adiabenicus Parthicus maximus Britannicus maximus, pontifex maximus, tribunicia potestate XIX, imperator XIII, consul III, pater patriae, proconsul
193–211gegen Didius Iulianus, ab 197 Alleinherrscher; Regent: Plautian (202–205)
CLODIUS ALBINUSDecimus Clodius Albinus
Decimus Clodius Septimius Albinus Caesar consul II
Imperator Caesar Decimus Clodius Septimius Albinus Augustus consul II
193–197Caesar in Britannien, ab 195 Gegenkaiser im Westen
BullaBulla Felix205–207?Usurpator (?) in Italien
CARACALLALucius Septimius Bassianus
(Imperator destinatus) Marcus Aurel(l)ius (Luci filius) Antoninus Caesar pontifex, princeps iuventutis, particeps imperii
Imperator Caesar Luci Septimi Severi Pii Pertinacis Augusti Arabici Adiabenici Parthici maximi Britannici maximi filius divi Marci Antonini Pii Germanici Sarmatici nepos divi Antonini Pii pronepos divi Hadriani abnepos divi Traiani Parthici et divi Nervae adnepos Marcus Aurel(l)ius Antoninus pius felix Augustus Britannicus maximus, pontifex, tribunicia potestate XIV, imperator II(I), consul III, pater patriae, proconsul
Imperator Caesar divi Septimi Severi Pii Pertinacis Augusti Arabici Adiabenici Parthici maximi Britannici maximi filius divi Marci Antonini Pii Germanici Sarmatici nepos divi Antonini Pii pronepos divi Hadriani abnepos divi Traiani Parthici et divi Nervae adnepos Marcus Aurel(l)ius Severus Antoninus (magnus) pius felix invictus Augustus Parthicus maximus Britannicus maximus Germanicus maximus Arabicus (maximus) Adiabenicus (maximus), pontifex maximus, tribunicia potestate XX, imperator III(IV), consul IV, pater patriae, proconsul
211–217Mitkaiser seit 197/98, Caesar seit 196
GetaPublius Septimius Geta
Publius/Lucius Septimius (Luci filius) Geta nobilissimus Caesar pontifex, consul II, princeps iuventutis
Imperator Caesar Luci/divi Septimi Severi Pii Pertinacis Augusti Arabici Adiabenici Parthici maximi Britannici maximi filius divi Marci Antonini Pii Germanici Sarmatici nepos divi Antonini Pii pronepos divi Hadriani abnepos divi Traiani Parthici et divi Nervae adnepos Publius Septimius Geta pius felix Augustus Britannicus maximus, pontifex, tribunicia potestate IV, consul II, pater patriae
211Mitkaiser seit 209, Caesar seit 197/98
MACRINUSMarcus Opellius Macrinus
Imperator Caesar Marcus Opellius Severus Macrinus pius felix (invictus) Augustus (Parthicus maximus), pontifex maximus, tribunicia potestate II, consul (II), pater patriae, proconsul
217–218nach Verzicht durch Adventus, kein Mitglied der Dynastie
DiadumenianusMarcus Opellius Diadumenianus
Marcus Opellius (Severus) Antoninus Diadumenianus nobilissimus Caesar princeps iuventutis
Imperator Caesar Marcus Opellius Antoninus Diadumenianus pius felix Augustus
218Mitkaiser des Macrinus, Caesar seit 217
ELAGABALVarius Avitus Bassianus
Imperator Caesar divi Antonini Magni Pii (Augusti) filius divi Severi Pii nepos Marcus Aurel(l)ius Antoninus pius felix invictus Augustus sacerdos amplissimus dei invicti Solis Elagabali pontifex maximus, tribunicia potestate V, consul IV, pater patriae, proconsul
218–222gegen Macrinus; „Caesar“: Hierocles (221)
Gellius Maximusunbekannt219Gegenkaiser in Syrien; Nachfolger: Verus (219)
SeleucusIulius Antonius Seleucus oder Marcus Flavius Vitellius Seleucus221/22Usurpator in Niedermoesien (?)
SEVERUS ALEXANDER(Marcus Iulius Gessius?) Bassianus Alexianus
Imperatoris Caesaris Marci Aurel(l)ii Antonini Pii Felicis Augusti filius divi Antonini Magni Pii nepos divi Severi pronepos Marcus Aurel(l)ius Alexander nobilissimus Caesar imperi(i) et sacerdotis consul designatus, princeps iuventutis
Imperator Caesar divi Antonini Magni Pii (Augusti) filius divi Severi Pii nepos Marcus Aurel(l)ius Severus Alexander (magnus) pius felix invictus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate XIV, imperator X, consul III, pater patriae, proconsul
222–235Caesar seit 221; Regentin: Iulia Mamaea (bis 224 mit Iulia Maesa)
Seius Sallustius(Lucius?) Seius (Herennius?) Sallustius Macrinus (?)227Usurpator (?) in Rom (Caesar seit 225?); angeblicher Vorgänger: Ovinius Camillus
Taurinusunbekannt230/31?Gegenkaiser in Syrien oder Mesopotamien

Reichskrise des 3. Jahrhunderts

PorträtNameVollständiger Name und TitulaturRegierungszeitAnmerkungen
Frühe Soldatenkaiser
MAXIMINUS THRAXGaius Iulius Verus Maximinus
Imperator Caesar Gaius Iulius Verus Maximinus pius felix invictus Augustus Germanicus maximus Dacicus maximus Sarmaticus maximus (Parthicus maximus?), pontifex maximus, tribunicia potestate IV, imperator VII, consul, proconsul, pater patriae
235–238gegen Severus Alexander; Caesar: Maximus (ab 236)
Magnus(Gaius Petronius?) Magnus235?Usurpator in Obergermanien; Nachfolger: Quartinus (235?)
GORDIAN I.Marcus Antonius Gordianus
Imperator Caesar Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus (Senior) pius felix invictus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate, (consul II), pater patriae, (proconsul)
238Gegenkaiser in Africa
Gordian II.Marcus Antonius Gordianus
Imperator Caesar Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus pius felix Augustus pontifex, tribunicia potestate, consul, pater patriae, (proconsul?)
238Mitkaiser Gordians I.
PUPIENUSMarcus Clodius Pupienus Maximus
Imperator Caesar Marcus Clodius Pupienus Maximus pius felix Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate, pater patriae, consul II, pater senatus, (proconsul)
238gegen Maximinus Thrax, mit Balbinus
BALBINUSDecimus Caelius Calvinus Balbinus
Imperator Caesar Decimus Caelius Calvinus Balbinus pius felix Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate, pater patriae, consul II, (pater senatus)
238gegen Maximinus Thrax, mit Pupienus
GORDIAN III.Marcus Antonius Gordianus nobilissimus Caesar princeps iuventutis, nepos divorum Gordianorum
Imperator Caesar divi Marci Antoni Gordiani nepos divi Antoni Gordiani sororis filius Marcus Antonius Gordianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate VII, imperator VII, consul II, pater patriae, (proconsul?)
238–244238 Caesar unter Pupienus und Balbinus; Regenten: Gordiana (?, bis 241), Timesitheus (241–243); angeblicher Nachfolger: Marcus
Sabinianus(Marcus Triarius Rufinus Asinius?) Sabinianus240Gegenkaiser in Africa
PHILIPPUS ARABSMarcus Iulius Philippus
Imperator Caesar Marcus Iulius Philippus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, (Parthicus Adiabenicus) Persicus maximus Carpicus maximus (Germanicus maximus), tribunicia potestate VI, consul III, pater patriae, proconsul
244–249Regent seit 243 (mit Priscus)
Philippus II.Marcus Iulius (Severus) Philippus nobilissimus Caesar princeps iuventutis
Imperator Caesar Marcus Iulius (Severus) Philippus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, (Carpicus Germanicus), tribunicia potestate III, consul II, pater patriae, (princeps iuventutis)
247–249Mitkaiser des Philippus Arabs (und des Decius?), Caesar seit 244
PacatianusImperator (Caesar?) Ti(berius) Claudius Marinus Pacatianus pius felix Augustus248–248/49Gegenkaiser in Moesien und Pannonien
IotapianusImperator Caesar Marcus F(ulvius?) Ru(fus?) Iotapianus Augustus248/49–249Gegenkaiser in Syrien und Kappadokien
Sponsianusunbekannt?Gegenkaiser in Dakien (?)
DECIUSGaius Messius Quintus Decius Valeri(a)nus
Imperator Caesar Gaius Messius Quintus Traianus Decius pius felix invictus Augustus (Dacicus maximus Germanicus maximus), pontifex maximus, tribunicia potestate IV, (imperator II), consul III, pater patriae
249–251gegen Philippus Arabs; Regentin: Etruscilla (251)
Valens Licinianus(Quintus?) Iulius Valens Licinianus250/51Gegenkaiser in Rom
PriscusLucius (?) Priscus oder Titus Iulius Priscus250/51Gegenkaiser in Thrakien (durch Kniva?)
Herennius EtruscusQuintus Herennius Etruscus Messius Decius nobilissimus Caesar tribunicia potestate II, consul (designatus), princeps iuventutis
Imperator Caesar Quintus Herennius Etruscus Messius Decius (pius felix) Augustus tribunicia potestate II, consul, (princeps iuventutis)
251Mitkaiser des Decius, Caesar und Mitregent seit 250
HostilianGaius Valens Hostilianus Messius Quintus nobilissimus Caesar (tribunicia potestate?), princeps iuventutis
Imperator Caesar Gaius Valens Hostilianus Messius Quintus (pius felix invictus) Augustus (tribunicia potestate?, princeps iuventutis)
251Mitkaiser des Decius (und des Trebonianus Gallus?), Caesar (und Mitregent?) seit 250
TREBONIANUS GALLUSGaius Vibius Trebonianus Gallus
Imperator Caesar Gaius Vibius Trebonianus Gallus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate IV, consul II, pater patriae, proconsul, (princeps iuventutis)
251–253gegen Hostilian (?)
Volusianus(Imperator) Gaius Vibius Volusianus (nobilissimus) Caesar (tribunicia potestate?), princeps iuventutis
Imperator Caesar Gaius Vibius Afinius Gallus Veldumnianus Volusianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate IV, consul II, pater patriae, proconsul, (princeps iuventutis)
251–253Mitkaiser des Trebonianus Gallus, 251 Caesar (und Mitregent?)
AEMILIANUSMarcus Aemilius Aemilianus
Imperator Caesar Marcus Aemilius Aemilianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate, consul, pater patriae, proconsul
253gegen Trebonianus Gallus
VALERIANPublius Licinius Valerianus
Imperator Caesar Publius Licinius Valerianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, Germanicus maximus III (Parthicus), tribunicia potestate VIII, consul IV, restitutor orbis, pater patriae, proconsul
253–260gegen Aemilianus, mit Gallienus; Caesar: Valerian II. (256–258, Imperator ab 257)
SilbannacusImperator (Caesar?) M(arcus?) A(u?)r(elius?) Silbannacus Augustus253?Gegenkaiser in Rom (oder Gallien?)
Uranius AntoninusSampsigeramus (?)
Imperator (Caesar?) Lucius Iulius Aurelius Sulpicius Severus Uranius Antoninus Augustus (tribunicia potestate II?, consul)
253–254Gegenkaiser in Syrien; Nachfolger (?): Mareades (260?, durch Schapur I.)
GALLIENUSPublius Licinius Gallienus nobilissimus Caesar (Augustus) princeps iuventutis
Imperator Caesar Publius Licinius Egnatius Gallienus Germanicus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, Germanicus maximus V (Dacicus maximus) Parthicus/Persicus maximus, tribunicia potestate XVI, imperator XV, consul VII, pater patriae, proconsul, (princeps iuventutis)
253–268Mitkaiser im Westen, Caesar 253, 260 Alleinherrscher, 268 mit Marinianus (?); Imperator: Odaenathus (262–267, Osten, Rex Regum ab 263, mit Herodianus)
SaloninusPublius (Licinius) Cornelius Saloninus Valerianus/Gallienus nobilissimus Caesar pontifex, princeps iuventutis
Imperator (Caesar) Saloninus Valerianus Augustus
260Mitkaiser des Gallienus (gegen Postumus), Caesar seit 258
RegalianusImperator Caesar Publius C(assius) Regalianus Augustus260Gegenkaiser in Pannonien und Moesien; Vorgänger: Ingenuus (260?)
MACRIANUSImperator Caesar Titus Fulvius Iunius Macrianus pius felix Augustus consul II260–261Gegenkaiser im Osten (durch Macrianus Senior und Ballista); Nachfolger: Mussius Aemilianus (261–262), Memor (?, 262, beide Ägypten)
QuietusImperator Caesar Titus Fulvius Iunius Quietus pius felix Augustus consul II260–261Mitkaiser des Macrianus
ValensValens Thessalonicus261Gegenkaiser in Makedonien (oder Griechenland?); Gegenkaiser: Piso (?)
Celsusunbekannt?angeblicher Usurpator in Africa
Trebellianusunbekannt?angeblicher Usurpator in Kilikien
AureolusImperator Caesar Aureolus Augustus (?)268Usurpator in Norditalien
Kaiser des Imperium Galliarum
POSTUMUSImperator Caesar Marcus Cassianius Latinius Postumus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, Germanicus maximus (V?), tribunicia potestate X, imperator X, consul V, pater patriae, proconsul260–269gegen Gallienus; angeblicher Caesar und Mitkaiser: Postumus II.
LaelianusImperator Caesar Ulpius Cor(nelius?) Laelianus pius felix Augustus269Gegenkaiser in Obergermanien
MARIUSImperator Caesar Marcus Aurelius Marius pius felix Augustus269durch Victoria (?)
VICTORINUSImperator Caesar Marcus Piavonius Victorinus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate III, consul II, proconsul, pater patriae269–271gegen Marius (?); Regentin: Victoria (271); angeblicher Caesar: Victorinus II.
DomitianusImperator Caesar Domitianus pius felix Augustus271?Gegenkaiser in Nord- oder Südgallien
TETRICUS I.Imperator Caesar Gaius Pius Esuvius Tetricus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate IV, consul III, pater patriae, proconsul271–274gegen Domitianus (?, durch Victoria), von Aurelian abgesetzt; Caesar: Tetricus II. (ab 272/73, Mitkaiser 274?)
Faustinusunbekannt273/74Usurpator in Nordgallien
Späte Soldatenkaiser
CLAUDIUS GOTHICUSMarcus Aurelius Claudius
Imperator Caesar Marcus Aurelius (Valerius) Claudius pius felix invictus Augustus pontifex maximus, Germanicus maximus Gothicus maximus Parthicus maximus, tribunicia potestate III, consul, pater patriae, proconsul
268–270
Censorinusunbekannt?angeblicher Usurpator in Italien
QUINTILLUSMarcus Aurelius Quintillus
Imperator Caesar Marcus Aurelius Claudius Quintillus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate, pater patriae
270Bruder des Claudius Gothicus
AURELIANLucius Domitius Aurelianus
Imperator Caesar Lucius Domitius Aurelianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, Germanicus maximus (Britannicus maximus?) Goticus maximus (Sarmaticus maximus? Dacicus maximus) Carpicus maximus Parthicus/Persicus maximus (Arabicus maximus Palmyrenicus maximus Armeni(a)cus maximus? Adiabenicus maximus?), tribunicia potestate VI(I), consul III, restitutor orbis, pater patriae, proconsul, (princeps iuventutis)
270–275gegen Quintillus, ab 274 Alleinherrscher; Regentin: Severina (?, 275)
Felicissimusunbekannt271?Usurpator (?) in Rom
Septimiusunbekannt271/72Gegenkaiser in Dalmatien
Urbanusunbekannt271/72Usurpator in ?
VABALLATHUSV(h)abal(l)athus vir c(onsularis?) rex imperator dux Romanorum
Imperator Caesar Lucius Iulius Aurelius Septimius V(h)abal(l)athus Athenodorus pius felix invictus Augustus (Persicus maximus Arabicus maximus Adiabenicus maximus)
272Gegenkaiser im Osten, Rex Regum seit 267 (ab 270 nominell Mitregent Aurelians); Regentin: Zenobia; Vorgänger: Maeonius (?, 267); Nachfolger: Antiochus (272/73, beide Syrien), Firmus (?, 273, Ägypten)
TACITUSMarcus Claudius Tacitus
Imperator Caesar Marcus Claudius Tacitus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, Gothicus maximus, tribunicia potestate II, consul II(I), restitutor rei publicae, pater patriae, proconsul
275–276
FLORIANUSMarcus Annius Florianus
Imperator Caesar Marcus Annius Florianus pius felix (invictus) Augustus (pontifex maximus, pater patriae, consul?, proconsul, princeps iuventutis)
276Halbbruder (?) des Tacitus
PROBUSMarcus Aurelius Probus
Imperator Caesar Marcus Aurelius Probus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, Gothicus maximus Persicus/Parthicus maximus Germanicus maximus, tribunicia potestate VII, consul V, pater patriae, proconsul, (princeps iuventutis)
276–282gegen Florianus
Lydius(Palfuerius?) Lydius278–279Usurpator (?) in Pisidien
SeptimiusLucius Septimius ?280/81Usurpator (?) in Britannien
ProculusImperator Caesar Proculus Augustus280/81Gegenkaiser in Niedergermanien (und Nordgallien?, Britannien?), mit (?) Bonosus
SaturninusImperator Caesar Gaius Iulius Saturninus Augustus281Gegenkaiser in Syrien (und Ägypten?)
CARUSMarcus Numerius (?) Carus
Imperator Caesar Marcus Aurelius Carus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, Germanicus maximus Persicus/Parthicus maximus, pater patriae, tribunicia potestate II, consul II, proconsul, (princeps iuventutis)
282–283gegen Probus
CARINUSMarcus Aurelius Carinus nobilissimus Caesar tribunicia potestate, consul, princeps iuventutis
Imperator Caesar Marcus Aurelius Carinus tribunicia potestate, consul, princeps iuventutis, proconsul
Imperator Caesar Marcus Aurelius Carinus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, Germanicus maximus Persicus maximus Britannicus maximus, tribunicia potestate III, consul II(I), pater patriae, proconsul, (princeps iuventutis)
283–285283 Mitkaiser im Westen, Mitregent 283, Caesar seit 282, bis 284/85 (?) mit Nigrinian
NumerianMarcus Aurelius Numerianus nobilissimus Caesar princeps iuventutis
Imperator Caesar Marcus Aurelius Numerianus princeps iuventutis, proconsul
Imperator Caesar Marcus Aurelius Numerianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, (Germanicus maximus?) Persicus maximus Britannicus maximus, tribunicia potestate II, consul, pater patriae, proconsul, (princeps iuventutis)
283–284Mitkaiser im Osten, Caesar seit 282; Regent: Aper (Usurpator 284?)
Iulianus(Marcus?) Sabinus Iulianus
Imperator Caesar Marcus Aurelius Iulianus pius felix Augustus
284–285Gegenkaiser in Pannonien und Norditalien

Spätantike

PorträtNameVollständiger Name und TitulaturRegierungszeitAnmerkungen
Tetrarchie
DIOKLETIAN(Gaius Valerius?) Diocles
Imperator Caesar Gaius Aurelius Valerius Diocletianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Iovius Germanicus maximus VI Sarmaticus maximus IV (Gothicus maximus) Persicus maximus II Britannicus maximus Carpicus maximus Armeniacus maximus Medicus maximus Adiabenicus maximus, tribunicia potestate XXII, imperator XXI, consul IX(X), pater patriae, proconsul
284–305gegen Carinus, 285 Alleinherrscher, ab 286 Kaiser im Osten, bis 311/313 senior Augustus in Dalmatien
AmandusImperator C(aesar) C(aius) Amandus pius felix Augustus (?)285/86Usurpator in Gallien, mit (?) Aelianus
DomitianusImperator Caesar Lucius Domitius Domitianus Augustus296/97–297/98Gegenkaiser in Ägypten; Nachfolger: Achilleus (297/98)
Eugeniusunbekannt303/04Usurpator in Syrien
MAXIMIAN(Marcus) Aurelius Valerius Maximianus nobilissimus Caesar
Imperator Caesar frater Augusti Diocletiani Marcus Aurelius Valerius Maximianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus Herculius Germanicus maximus V Sarmaticus maximus III (Gothicus maximus) Persicus maximus II Britannicus maximus Carpicus maximus Armeniacus maximus Medicus maximus Adiabenicus maximus, tribunicia potestate XXI, imperator XX, consul VIII(IX), pater patriae, proconsul
286–305
307–308
310
Kaiser im Westen, Caesar seit 285, bis 307 senior Augustus in Italien
Mitkaiser des Maxentius und Konstantins I., gegen Severus und Galerius
Kaiser im Westen, gegen Konstantin I.
CARAUSIUSMaus(aeus?) Carausius
Imperator Caesar frater Diocletiani et Maximiani Marcus Aurelius Maus(aeus?) Carausius pius felix invictus Augustus (pontifex maximus, consul IV, pater patriae)
286/87–293Gegenkaiser in Britannien und Nordgallien (ab 289/90 nominell Caesar?)
AllectusImperator Caesar Allectus pius felix invictus Augustus (consul?)293–296/97Gegenkaiser in Britannien
Iulianusunbekannt296/97Usurpator (?) in Africa
CONSTANTIUS I.(Flavius/Iulius?) Constantius (Chlorus?)
(Marcus/Gaius) Flavius Valerius Constantius Germanicus maximus Sarmaticus maximus Persicus maximus Britannicus maximus Carpicus maximus Medicus maximus Adiabenicus maximus nobilissimus Caesar Herculius tribunicia potestate XIII, consul V, princeps iuventutis
Imperator Caesar Marcus/Gaius Flavius Valerius Constantius pius felix (invictus) Augustus pontifex maximus, Germanicus maximus V (Gothicus maximus) Sarmaticus maximus III Persicus maximus II Britannicus maximus II Carpicus maximus V Medicus maximus Adiabenicus maximus, tribunicia potestate X(I)V, imperator II, consul VI, pater patriae, proconsul
305–306Kaiser im Westen, Caesar und Mitregent seit 293
GALERIUSGaius Galerius Valerius Maximianus Germanicus maximus Sarmaticus maximus Persicus maximus Britannicus maximus Carpicus maximus Medicus maximus Adiabenicus maximus nobilissimus Caesar Iovius tribunicia potestate XIII, consul V, princeps iuventutis
Imperator Caesar (Gaius) Galerius Valerius Maximianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, Germanicus maximus VII (Gothicus maximus) Sarmaticus maximus V Persicus maximus III Britannicus maximus II Carpicus maximus VI Armeniacus maximus Medicus maximus Adiabenicus maximus (Aegyptiacus maximus? Thebaicus maximus?), tribunicia potestate XX, imperator XIX, consul VII, pater patriae, proconsul
305–311Kaiser im Osten, Caesar und Mitregent seit 293; Caesar: Candidianus (ab 310/11)
SEVERUS(Gaius/Marcus?) Flavius Valerius Severus nobilissimus Caesar
Imperator Caesar Flavius Valerius Severus pius felix Augustus tribunicia potestate III, imperator (II), consul
306–307Kaiser im Westen, Caesar und Mitregent seit 305
MAXENTIUSMarcus Valerius Maxentius
Marcus Aurelius Maxentius (nobilissimus Caesar) princeps invictus
Imperator Caesar Marcus Aurelius Valerius Maxentius pius felix invictus (et aeternus/ac perpetuus) Augustus pontifex maximus (Herculius?) tribunicia potestate VI, consul IV, pater patriae, proconsul
306–312Kaiser im Westen (bis 307 nominell Caesar), gegen Severus und Licinius, 308–309 mit Romulus
AlexanderValerius Alexander (?)
Imperator Caesar Lucius Domitius Alexander pius felix invictus Augustus
308–309/10Gegenkaiser in Africa (Mitkaiser Konstantins I.?)
LICINIUSGaius Valerius Licinianus Licinius
Imperator Caesar Gaius/Flavius Valerius Licinianus Iovius Licinius pius felix invictus (semper) Augustus pontifex maximus, Germanicus maximus Sarmaticus maximus, tribunicia potestate XVII, imperator IV, consul VI, pater patriae, proconsul
308324Kaiser im Westen, ab 311/313 im Osten; Caesar: Licinius II. (ab 317)
Severianus(Gaius/Marcus?) Flavius (Valerius?) Severianus313Usurpator (?) in Kilikien
MAXIMINUS DAIA(Gaius) Galerius Valerius Maximinus nobilissimus Caesar Iovius (pontifex maximus, tribunicia potestate VI, consul, pater patriae, proconsul), propagator orbis terrarum, filius Augustorum
Imperator Caesar Galerius Valerius Iovius Maximinus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, Persicus Sarmaticus Germanicus, tribunicia potestate IX, imperator (IX), consul III, pater patriae, proconsul
310–313Kaiser im Osten, Caesar und Mitregent seit 305
ValensImperator Caesar (Gaius?) Aurelius Valerius Valens pius felix Augustus316317?Mitkaiser des Licinius, gegen Konstantin I.
MartinianusImperator Caesar Mar(cius?) Martinianus pius felix Augustus324Mitkaiser des Licinius, gegen Konstantin I.
Konstantinische Dynastie
KONSTANTIN I.Gaius Flavius Valerius Constantinus
Flavius Valerius Constantinus (pius) nobilissimus Caesar divi Constanti pii Augusti filius Herculius tribunicia potestate II(VI), (imperator V), consul, princeps iuventutis/filius Augustorum
Imperator Caesar Marci Aureli Valeri Maximiani Augusti nepos divi Constanti pii Augusti filius Flavius Valerius Constantinus pius felix (invictus) Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate VI, consul, imperator V, pater patriae, proconsul
Imperator Caesar divi Constanti pii Augusti filius divi Claudi nepos Flavius Valerius Constantinus maximus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, Germanicus maximus III Sarmaticus maximus II Britannicus maximus Persicus maximus Carpicus/(Cappadocicus?) maximus Adiabenicus/(Arabicus?) maximus Medicus maximus Armeniacus maximus Gothicus maximus, tribunicia potestate XX, consul VI, imperator XIX, restitutor libertatis, restitutor totius orbis, pater patriae, proconsul
Imperator Caesar divi Constanti pii Augusti filius divi Claudi nepos Flavius Valerius Constantinus maximus pontifex maximus, Germanicus maximus IV Sarmaticus maximus III Britannicus maximus Gothicus maximus II Dacicus maximus, tribunicia potestate XXXIII, consul VIII, imperator XXXII pius felix victor ac triumfator (omnium gentium) semper Augustus pater patriae, proconsul
306/307–337Kaiser im Westen (bis 310 nominell Caesar und Mitregent), ab 324 Alleinherrscher; Caesares: Bassianus (314/316, Italien), Crispus (317–326, Mitregent in Gallien), Dalmatius (ab 335, Mitregent auf dem Balkan); Rex: Hannibalianus (ab 335/36, Kappadokien?)
Calocaerusunbekannt333/34?Usurpator auf Zypern
KONSTANTIN II.Flavius Claudius Constantinus Iunior Alamannicus (Germanicus maximus Sarmaticus maximus) nobilissimus/beatissimus Caesar consul IV, princeps iuventutis
Imperator Caesar Flavius Claudius Constantinus Alamannicus maximus Germanicus maximus (Sarmaticus maximus) pius felix maximus victor ac triumfator Augustus
337–340Kaiser im Westen, Caesar (und Mitregent) seit 317
CONSTANSFlavius Iulius Constans nobilissimus/beatissimus Caesar
Imperator Caesar divi Constantini filius divorum Maximiani et Constanti nepos divi Claudi pronepos Flavius Iulius Constans Sarmaticus, (consul III) pius felix maximus victor ac triumfator (gentium barbarum) perpetuus Augustus
337–350Kaiser im Westen (338–339 auch im Osten), Caesar (und Mitregent) seit 333, bis 340 neben Konstantin II.
CONSTANTIUS II.Flavius Iulius Constantius Alamannicus Germanicus Gothicus Sarmaticus nobilissimus/beatissimus Caesar tribunicia potestate XIV, imperator XII, consul, princeps iuventutis
Imperator Caesar divi Constantini filius divorum Maximiani et Constanti nepos divi Claudi pronepos Flavius Iulius Constantius pontifex maximus, Germanicus maximus Alamannicus maximus Gothicus maximus Sarmaticus Persicus Adiabenicus maximus, tribunicia potestate XXXIX, imperator XLVI, consul X pius felix maximus (toto orbe) victor (terra marique) ac triumfator (gentium barbarum) aeternus/perpetuus semper Augustus pater patriae, proconsul
337–361Kaiser im Osten, Caesar und Mitregent seit 324, 350/353–360 Alleinherrscher; Caesar: Constantius Gallus (351–354, Syrien)
MAGNENTIUSMagnus Magnentius
Imperator Caesar Flavius Magnus Magnentius (pontifex maximus, Alamannicus maximus, tribunicia potestate IV, imperator III, consul II) pius felix maximus invictus/victor ac triumfator (perpetuus) semper Augustus (pater patriae, proconsul)
350–353Gegenkaiser im Westen; Caesar: Decentius (ab 350/51, Gallien); angeblicher Caesar: Desiderius
Vetranio(Imperator Caesar) Vetranio pius felix Augustus350Mitkaiser Constantius’ II. auf dem Balkan (durch Constantina), gegen Magnentius
Nepotianus(Imperator Caesar) Flavius Iulius Popilius Nepotianus Constantinus pius felix Augustus350/51Mitkaiser (?) Constantius’ II. in Rom, gegen Magnentius
Patriciusunbekannt351/52Gegenkönig in Palästina
Silvanusunbekannt355Usurpator in Niedergermanien
JULIAN(Imperator) Flavius Claudius Iulianus nobilissimus Caesar consul III, (princeps iuventutis?)
Imperator Caesar Flavius Claudius Iulianus pius felix invictus Augustus pontifex maximus, tribunicia potestate II, imperator II, consul III, pater patriae, proconsul, (princeps iuventutis)
Imperator Caesar Flavius Claudius Iulianus pontifex maximus, Germanicus maximus Alamannicus maximus Francicus maximus Sarmaticus maximus, tribunicia potestate IV, imperator VII?, consul IV pius felix maximus victor ac triumfator perpetuus semper Augustus restitutor libertatis, liberator orbis Romani, pater patriae, proconsul
360–363Kaiser im Westen, Caesar seit 355, ab 361 Alleinherrscher
JOVIAN(Flavius) Iovianus
Imperator Caesar Flavius Iovianus pius felix maximus victor ac triumfator (perpetuus) semper Augustus
363–364nach Verzicht durch Salutius, 364 mit Varronian, kein Mitglied der Dynastie
Valentinianische Dynastie
VALENTINIAN I.(Flavius) Valentinianus
Imperator Caesar Flavius Valentinianus pontifex maximus, Germanicus maximus Alamannicus maximus Francicus maximus Gothicus maximus, tribunicia potestate XII, imperator XII, consul IV pius felix maximus victor ac triumfator semper Augustus pater patriae, proconsul
364–375Kaiser im Westen
Valentinusunbekannt368Usurpator (?) in Britannien
Firmus(Imperator Caesar) Firmus perpetuus victor semper Augustus (?)370/372–374/75Gegenkaiser (?) in Mauretanien und Numidien
VALENS(Flavius) Valens
Imperator Caesar Flavius Valens pontifex maximus, Germanicus maximus Alamannicus maximus Francicus maximus Gothicus maximus, tribunicia potestate XV, imperator XV, consul VI pius felix maximus victor ac triumfator semper Augustus pater patriae, proconsul
364–378Kaiser im Osten, 369–370/372 mit Galates; Regentin: Domnica (378)
PROCOPIUS(Imperator Caesar) Procopius pius felix Augustus365–366Gegenkaiser im Osten; Nachfolger: Marcellus (366, Bithynien)
Theodorusunbekannt371Usurpator (?) in Syrien
GRATIANFlavius Gratianus nobilissimus puer
Imperator Caesar divi Valentiniani Augusti filius Flavius Gratianus pontifex maximus, Germanicus maximus Alamannicus maximus Francicus maximus Gothicus maximus (Sarmaticus maximus), tribunicia potestate XVII, imperator XVII, consul V pius felix maximus victor ac triumfator semper Augustus pater patriae, proconsul, (princeps iuventutis)
375–383Kaiser im Westen, Mitkaiser seit 367, 378–379 auch im Osten
VALENTINIAN II.Flavius Valentinianus
Imperator Caesar divi Valentiniani Augusti filius Flavius Valentinianus (Iunior) pius felix (maximus/inclitus) victor ac triumfator perpetuus semper Augustus (princeps iuventutis)
375–392Kaiser im Westen, bis 383 neben Gratian, Exil 387–388 im Osten; Regenten: Justina (bis 387), Arbogast (ab 391)
Theodosianische Dynastie
THEODOSIUS I.Flavius Theodosius
Imperator Caesar Flavius Theodosius pius felix perpetuus/(inclitus) victor ac triumfator semper Augustus
379–395Kaiser im Osten (388–391 auch im Westen), ab 392/394 Alleinherrscher
MAGNUS MAXIMUSMagnus Maximus
Imperator (Caesar Flavius) Magnus Maximus (Britannicus maximus) pius felix perpetuus victor ac triumfator semper Augustus
383–388Kaiser im Westen, gegen Gratian, ab 387 gegen Valentinian II.
VictorFlavius Victor nobilissimus Caesar
Imperator (Caesar) Flavius Victor pius felix perpetuus victor ac triumfator semper Augustus
387–388Mitkaiser des Magnus Maximus, Caesar seit 384
EUGENIUSImperator (Caesar) Flavius Eugenius pius felix Augustus392–394Gegenkaiser im Westen (durch Arbogast)
ARCADIUSFlavius Arcadius
Imperator Caesar Flavius Arcadius pius felix (inclitus) victor ac triumfator (gentium barbarum) semper Augustus
395–408Kaiser im Osten, Mitkaiser seit 383; Regenten: Rufinus (395), Eutropius (395–399), Gainas (399, Usurpator 400), Eudoxia (400–404)
HONORIUSFlavius Honorius nobilissimus puer
Imperator Caesar Flavius Honorius pius felix inclitus victor ac (perpetuus) triumfator (gentium barbarum) semper Augustus
395–423Kaiser im Westen, Mitkaiser seit 393 (gegen Eugenius); Regent: Stilicho (bis 408)
Gildounbekannt397–398Usurpator (?) in Africa
KONSTANTIN (III.)(Imperator Caesar) Flavius Claudius Constantinus pius felix Augustus407–411Gegenkaiser in Gallien, Britannien und Hispanien (409 nominell Mitkaiser des Honorius); Caesar: Julian (ab 409/10); Vorgänger: Marcus (406), Gratian (407, beide Britannien)
PRISCUS ATTALUS(Imperator Caesar) Priscus Attalus pius felix Augustus409–410
414–415
Gegenkaiser in Italien (durch Alarich) bzw. Südgallien (durch Athaulf)
Constans (II.)(Imperator Caesar Flavius) Constans pius felix Augustus409/10–411Mitkaiser Konstantins (III.), Caesar seit 408
MAXIMUS(Imperator Caesar) Maximus pius felix Augustus409/10–411
418/19–420/21
Gegenkaiser in Hispanien (durch Gerontius bzw. Gunderich)
JOVINUS(Imperator Caesar) Iovinus pius felix Augustus restitutor rei publicae411–413Gegenkaiser in Gallien (durch Gundahar und Goar)
Sebastianus(Imperator Caesar) Sebastianus pius felix Augustus412–413Mitkaiser des Jovinus
Heraclianusunbekannt412–413Usurpator (?) in Africa
THEODOSIUS II.Flavius Theodosius nobilissimus puer
Imperator Caesar Flavius Theodosius perpetuus pius felix inclitus victor ac triumfator maximus semper Augustus
408–450Kaiser im Osten, Mitkaiser seit 402, 423 Alleinherrscher, 439 mit Arcadius II. (?); Regenten: Anthemius (bis 414), Pulcheria (414–416/423, 450)
Constantius III.Flavius Constantius
Imperator (Caesar Flavius) Constantius pius felix Augustus
421Mitkaiser des Honorius (Regent seit 417), gegen (?) Theodosius II.
JOHANNES(Imperator Caesar) Iohannes pius felix Augustus423–425Kaiser im Westen (durch Castinus?)
VALENTINIAN III.Flavius Placid(i)us Valentinianus nobilissimus Caesar
Imperator Caesar Flavius Placid(i)us Valentinianus pontifex inclitus, Germanicus inclitus Alamannicus inclitus (Francicus inclitus) Sarmaticus inclitus, tribunicia potestate XXX, imperator XXX, consul VIII perpetuus (pius felix) inclitus victor ac triumfator maximus semper Augustus pater patriae, proconsul
425–455Kaiser im Westen, Caesar seit 424 (gegen Johannes); Regenten: Galla Placidia (bis 437), Aetius (435–454); erkannte Geiserich und Rechiar als Regenten in Africa bzw. Hispanien an
Vortigernunbekannt426–441?Usurpator (?) in Britannien; Nachfolger: Ambrosius Aurelianus (?)
Pirrusunbekannt428Usurpator (?) in Italien
Tibattounbekannt435–437Usurpator (?) in Gallien
Basiliusunbekannt448–454?Usurpator (?) in Hispanien (durch Rechiar?)
MARKIAN(Flavius) Marcianus
Imperator Caesar Flavius Marcianus pontifex inclitus, Germanicus inclitus Sarmaticus inclitus Alamannicus inclitus Francicus inclitus, tribunicia potestate VII, imperator VII, consul I perpetuus (pius felix) inclitus victor ac triumfator maximus semper Augustus pater patriae, proconsul
450–457Kaiser im Osten (durch Pulcheria und Aspar, bis 452 gegen Valentinian III.), ab 456 Alleinherrscher
PETRONIUS MAXIMUSFlavius Petronius Maximus
(Imperator Caesar Flavius) Petronius Maximus pius felix Augustus
455Kaiser im Westen; Caesar: Palladius
AVITUS(Flavius) Eparchius Avitus
(Imperator Caesar Flavius) Eparchius Avitus perpetuus pius felix Augustus
455–456Kaiser im Westen (durch Theoderich II.)
Thrakische Dynastie
LEO I.(Flavius Valerius?) Leo
Imperator Caesar Flavius (novus) Leo perpetuus pius/piissimus (felix) victor ac triumfator maximus semper Augustus
457–474Kaiser im Osten (durch Aspar), 465–467 und 472–473 Alleinherrscher; Caesar: Patricius (469/70–471)
MAJORIAN(Flavius) Iulius Valerius Maiorianus
Imperator Caesar Flavius Iulius Valerius Maiorianus perpetuus pius felix Augustus
457–461Kaiser im Westen (durch Ricimer?), 457 nominell Caesar (?), kein Mitglied der Dynastie
Marcellusunbekannt457?Usurpator (?) in Gallien
LIBIUS SEVERUS(Flavius) Libius Severus
Imperator (Caesar Flavius) Libius Severus (perpetuus) pius felix Augustus
461–465Kaiser im Westen (durch Ricimer)
Aegidiusunbekannt461–464/65Usurpator (?) in Gallien; Nachfolger: Paulus (469?), Syagrius (bis 486/87)
ANTHEMIUSFlavius Procopius Anthemius (nobilissimus Caesar)
Imperator Caesar (Flavius) Procopius Anthemius (perpetuus) pius (felix victor) ac triumfator semper Augustus
467–472Kaiser im Westen, Caesar 467; Mitregent: Ricimer (bis 470/71)
Arvandusunbekannt468Usurpator (?) in Gallien (durch Eurich)
Romanusunbekannt470Usurpator (?) in Italien (durch Ricimer?)
OLYBRIUSFlavius Anicius Olybrius
(Imperator Caesar Flavius) Anicius Olybrius Augustus
472Kaiser im Westen (durch Ricimer und ?Geiserich), gegen Anthemius
GLYCERIUSImperator (Caesar) Glycerius felix pius Augustus473–474Kaiser im Westen (durch Gundobad)
LEO II.Flavius Leo Iunior nobilissimus Caesar
Imperator (Caesar Flavius) Leo Iunior perpetuus Augustus
474Kaiser im Osten, Mitkaiser seit 473, Caesar seit 472
IULIUS NEPOS(Flavius) Iulius Nepos
(Imperator Caesar Flavius) Iulius Nepos perpetuus pius felix Augustus
474–480Kaiser im Westen, Caesar (?) 474 (gegen Glycerius), Exil ab 475 in Dalmatien; erkannte Eurich als Regenten in Südgallien und Hispanien an
ROMULUS AUGUSTULUS(Imperator Caesar) Romulus A(u)gustus pius felix Augustus475–476Gegenkaiser im Westen (durch Orestes), von Odoaker abgesetzt
ZENOTarasis
Flavius Zeno
Imperator Caesar Flavius Zeno pius (felix/felicissimus) victor ac (perpetuus) triumfator maximus semper Augustus
474–491Kaiser im Osten, 474 Mitkaiser Leos II. und Regent, Exil 475–476 in Kilikien, ab 480 Alleinherrscher; Caesar: Leo (476–477/78)
BASILISCUSFlavius Basiliscus
Imperator Caesar Basiliscus pius (felix) victor ac (perpetuus) triumfator maximus semper Augustus
475–476Kaiser im Osten, gegen Zeno
MarcusMarcus nobilissimus Caesar
(Imperator Caesar) Marcus perpetuus Augustus
475–476Mitkaiser des Basiliscus, Caesar 475
HunerichHuniricus rex Vandalorum et Alanorum477–484beanspruchte kaiserähnliche Stellung in Africa
MarkianFlavius Marcianus479–480Usurpator in Konstantinopel und Galatien (484 in Kilikien durch Illus?)
Justasasunbekannt484?Gegenkönig in Palästina
LEONTIUS(Imperator Caesar) Leontius perpetuus Augustus484–488Gegenkaiser in Kilikien und Syrien (durch Illus und Verina)
Mastiesunbekannt484–494?Usurpator (?) in Numidien (gegen Hunerich und Gunthamund); Nachfolger (?): Masuna (508–535?, Mauretanien)
OdoakerFlavius Odovacer praecellentissimus rex490–493Usurpator in Italien (Regent seit 476/480); Caesar: Thela
ANASTASIUS I.Flavius Anastasius
Imperator Caesar Flavius Anastasius pontifex inclitus, Germanicus inclitus Alamannicus inclitus Francicus inclitus Sarmaticus inclitus, tribunici imperii XXVIII, consul III pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus pater patriae, (proconsul?)
491–518durch Ariadne; erkannte Chlodwig und Sigismund als Regenten in Gallien an
LonginusFlavius Longinus491–492Usurpator in Konstantinopel; Nachfolger: Longinus, Athenodorus (beide bis 497, Isaurien)
TheoderichFlavius (Amalus) Theodericus
Flavius rex Theodericus pius princ(eps) i(nvictus/inclitus?) s(emper?) victor gentium
493–526Regent im Westen (Usurpator bis 497/98), 515–522/23 mit Eutharich; Nachfolger: Athalarich (bis 534; Regentin: Amalasuntha)
Burdunellusunbekannt496–497Usurpator in Hispanien (gegen Alarich II.); Nachfolger: Petrus (506)
VitalianFlavius Vitalianus513–515Usurpator (?) in Thrakien und Moesien; Vorgänger: Areobindus (512, Konstantinopel)
Justinianische Dynastie
JUSTIN I.(Flavius) Iustinus
Imperator Caesar (Flavius) Iustinus (Germanicus Alamannicus Francicus Sarmaticus) pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus
518–527beseitigte Theocritus
JUSTINIAN I.(Flavius) Iustinianus (?)
Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus (nobilissimus Caesar)
Imperator Caesar Flavius Iustinianus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus Africanus pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus
527–565Mitkaiser 527, Caesar seit 525, mit Theodora (bis 548) und Germanus (550); setzte Gelimer und Witichis als Regenten in Africa bzw. Italien ab
JulianIulianus (Sabarides?)529Gegenkönig in Palästina
HypatiusFlavius Hypatius532Gegenkaiser in Konstantinopel, mit Pompeius
TheudebertTheodebertus (victor) rex magnus Francorum533–547/48beanspruchte kaiserähnliche Stellung in Gallien
Theodahad(Flavius) Theodahatus rex535–536beanspruchte kaiserähnliche Stellung in Italien
Stotzasunbekannt536–545Usurpator in Africa; Nachfolger: Guntarith (bis 546, mit Johannes)
JohannesIoannes Cottistis537Usurpator in Mesopotamien
TotilaBaduila rex541/42–552Usurpator in Italien; Vorgänger: Hildebad (540–541, nach Verzicht durch Belisar), Erarich (541); Nachfolger: Teja (552)
JUSTIN II.Flavius Iustinus
Imperator Caesar Flavius Iustinus (Iunior) fidelis in Christo mansuetus maximus benefactor/-ficus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus Africanus pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus
565–578beseitigte Justin; Regentin: Sophia (ab 573)
Leovigild(Flavius) Leovigildus inclitus pius (felix) rex victor572/73–586beanspruchte kaiserähnliche Stellung in Hispanien
TIBERIOS I. (II.)Flavius Tiberius novus Constantinus felicissimus Caesar
Imperator Caesar Flavius Tiberius novus Constantinus fidelis in Christo mansuetus maximus benefactor pacificus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus Afric(an)us pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus
578–582Mitkaiser 578, Caesar und Mitregent seit 574; Caesar: Germanus (582, Usurpator 602–603 und 605/607?)
MAURIKIOSFlavius novus Tiberius Mauricius felicissimus Caesar Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus Africanus
Imperator Caesar Flavius Mauricius novus Tiberius fidelis in Christo mansuetus maximus beneficus pacificus Alamannicus Gothicus (Francicus Germanicus) Anticus Alanicus Vandalicus Erulicus Gepidicus Afric(an)us pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus
582–602582 Caesar und Mitkaiser; Caesar (?): Tiberios (ab 590?)
Abaskironunbekannt583–588?Usurpator (?) in Ägypten
AuthariFlavius rex Autharius584–590beanspruchte kaiserähnliche Stellung in Norditalien
Theodosius (III.)(Imperator Caesar Flavius) Theodosius perpetuus Augustus590–602
603(–611)
Mitkaiser des Maurikios, Caesar seit 587
(?) Gegenkaiser in Mesopotamien (durch Chosrau II. und Narses)
PHOKAS(Flavius) Focas
Imperator Caesar Flavius Focas (fidelis in Christo mansuetus maximus beneficus pacificus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus Africanus Erulicus Gepidicus) pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus
602–610gegen Maurikios, mit Domentiolus (ab 603/04) und Priscus (606/07), kein Mitglied der Dynastie
Herakleische Dynastie (Fortsetzung siehe Liste der byzantinischen Kaiser)
HERAKLEIOSFlavius Heraclius
Imperator Caesar Flavius Heraclius fidelis in Christo mansuetus maximus beneficus pacificus Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Vandalicus Africanus Erulicus Gepidicus pius felix inclitus victor ac triumfator semper Augustus
610–641gegen Phokas (durch Herakleios Senior, Usurpator in Africa seit 608), ab 638 mit Heraklonas (Caesar seit 632); Caesares: Konstantin (617–631?), David (ab 638), Martinos (ab 639)
Comentiolusunbekannt610–611Usurpator (?) in Galatien
Konstantin III.Imperator Caesar Flavius Heraclius novus Constantinus fidelis in Christo (perpetuus) Augustus613–641Mitkaiser des Herakleios (641 Alleinherrscher; Caesar: Konstans II.)
JohannesIoannes Compsinus616–617Usurpator (?) in Süditalien
Eleutheriusunbekannt619–620Gegenkaiser in Italien
Vahanunbekannt636Usurpator (?) in Palästina
AthalarichIoannes Athalaricus637?Usurpator in Konstantinopel
PorträtNameVollständiger Name und TitulaturRegierungszeitAnmerkungen

Nachfolgestaaten

Ab den 630er Jahren erfolgte die rasche Expansion des arabischen Kalifenreiches, durch die das (Ost-)Römische Reich innerhalb weniger Jahrzehnte auf einen Rumpfteil beschränkt wurde. Es umfasste danach im Wesentlichen nur noch einen Teil des griechisch geprägten Kulturraums des alten Römischen Reiches. Dieser Zeitabschnitt am Ende der Antike markiert in der Geschichtswissenschaft den Übergang zwischen dem (Ost-)Römischen und dem Byzantinischen Kaiserreich, das bis 1204 und nochmals 1261–1453 bestand.

Den Titel eines römischen Kaisers beanspruchten seit dem frühen Mittelalter weitere Herrscher, beispielsweise:

Verweise auf die betreffenden Kaiserlisten finden sich unten oder unter dem Lemma Kaiser.

Siehe auch

Literatur

  • Manfred Clauss (Hrsg.): Die römischen Kaiser. 55 historische Portraits von Caesar bis Iustinian. 2. Auflage. C. H. Beck, München 2001, ISBN 3-406-47288-5.
  • Gerhard Rösch: Onoma Basileias. Studien zum offiziellen Gebrauch der Kaisertitel in spätantiker und frühbyzantinischer Zeit (= Byzantina Vindobonensia. Band 10). Österreichische Akademie der Wissenschaften, Wien 1978, ISBN 3-7001-0260-7.
  • Marieluise Deißmann: Daten zur antiken Chronologie und Geschichte. Reclam, Stuttgart 1990, ISBN 3-15-008628-0.
  • Meret Strothmann: Römische Herrscher von Augustus bis Romulus Augustus bzw. Nepos. In: Walter Eder, Johannes Renger (Hrsg.): Herrscherchronologien der antiken Welt. Namen, Daten, Dynastien (= Der Neue Pauly. Supplemente. Band 1). Metzler, Stuttgart/Weimar 2004, ISBN 3-476-01912-8, S. 264–278.
  • Dietmar Kienast, Werner Eck, Matthäus Heil: Römische Kaisertabelle. Grundzüge einer römischen Kaiserchronologie. 6., überarbeitete Auflage. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2017, ISBN 978-3-534-26724-8.

Weblinks

Commons: Liste der römischen Kaiser – Album mit Bildern, Videos und Audiodateien

Auf dieser Seite verwendete Medien

Roman Marble Bust of Emperor Tacitus, 275-276 AD (28026024160) (head).jpg
Autor/Urheber: Gary Todd from Xinzheng, China, Lizenz: CC0
Galleries of Ancient Greece and Italy, Louvre Museum, Paris, France. Complete indexed photo collection at WorldHistoryPics.com.
Glyptothek München – 18.04.2022 – Augustus Bevilacqua (4) (head).jpg
Autor/Urheber: Dan Mihai Pitea, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Bust of Augustus, with civic crown, Glyptothek München, April 18., 2022.
Bronze statue of the emperor Trebonianus Gallus MET DP138716 (head3to4).jpg
Autor/Urheber: unknown, Lizenz: CC0
Roman; Statue of Emperor Trebonianus Gallus; Bronzes
Leaf diptych Flavius Anastasius VandA 368-1871 (head emperor Anastasius).jpg
Autor/Urheber: unknown, Lizenz: CC BY 2.5
Leaf of a consular diptych of Flavius Anastasius. Made in Rome, Italy.
Tremissis-Zeno-RIC 0914-transparent (cropped3to4).png
Autor/Urheber: , Lizenz: CC BY-SA 3.0
Zeno AV Tremissis. Constantinople mint, Second Reign, 476-491 AD.
Sponsianus Aureus (transparent) (obverse).png
Autor/Urheber: Sponsianus, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Third century Roman Coin found in Transylvania; possible forgery. Obverse: Portrait of man wearing radiate crown, inscription running down side of head reads IMP[ERATOR] SPONSIANI; Reverse: Copy of Republican design depicting Marcus Minucius Augurinus with inscription reading C[AIVS] AVG[VRINVS], possibly C[AESAR] AVG[VSTUS].
Titus (Pantelleria) (cropped3to4).jpg
Autor/Urheber: Rabax63, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Die Marmorbüste des Titus aus der zweiten Hälfte des ersten Jahrhunderts wurde zusammen mit zwei weiteren Büsten (Antonia Minor und Caesar) im Spätsommer 2003 in Pantelleria auf dem Hügel San Marco, wo eine Akropolis entdeckt wurde, gefunden. Die Büste befindet sich dauerhaft im Castello Barbacane auf der Insel Pantelleria. Im November 2019 als Leihgabe im Tempel des Romulus auf dem Forum Romanum ausgestellt.
5305 - Brescia - S. Giulia - Ritratto di Claudio II il Gotico - Foto Giovanni Dall'Orto, 25 Giu 2011 (cropped).jpg
Autor/Urheber: Giovanni Dall'Orto., Lizenz: Attribution
The first one of the two twin bronze busts of Claudiu II "the Gothic" (268/269 d.C.). The gilded bronze portraits, five of Roman emperors and one of an empress, were hidden beneath the Capitoline temple in Brescia, together with other bronze objects, to prevent the consequences of a possible sack of the town in the 4th or 5th century, and unearthed only in 1826. They are now exhibited in the archaeological Santa Giulia Museum, in Brescia, Italy. Picture by Giovanni Dall'Orto, June 25 2011.
Martinian - Follis cyzicus RIC 016 (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Martinian Æ Follis. 324 AD. IM C S MAR MARTINIANVS P F AVS, radiate, draped & cuirassed bust right / IOVI CONSERVATORI, Jupiter standing left, holding Victory on globe in right hand & scepter in left; to left, eagle standing left, head right with wreath in beak; to right, bound captive seated right; X/IIG/SMKD. Cohen 2.
Diptych of Honorius (cropped).jpg
Ivory diptych of consul Anicius Petronius Probus with the depiction of Emperor Honorius, Aosta, Cathedral, Museo del Tesoro
Claudius Priverno (head).jpg
Autor/Urheber: Rabax63, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Büste des Kaisers Claudius; gefunden 1796 in Priverno. Ausgestellt in den Vatikanischen Museen in Rom (Inv. 2287)
Aureus Carausius RIC 0005 (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Carausius, AV aureus. London mint, 286-287, 4.20 g. IMP CARAVSIVS P F AVG, laureate, draped, cuirassed bust right. RIC 5; Depeyrot 2/5; Shiel 4; Calicó 4782.
Maxentius01 pushkin (cropped).jpg
Autor/Urheber: shakko, Lizenz: CC BY 3.0
Emperor Maxentius. Plaster cast in Pushkin Museum after original in Dresden
Arcadius Istanbul Museum (cropped).JPG
Autor/Urheber: Gryffindor, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Portrait of Emperor Arcadius (?). Marble, from the foundation trench excavation at the Faculty of Letters, Beyazit. Late 4th century. Inv. 5028 T.
Gallerie des Offices Florence (29228944945) (head).jpg
Autor/Urheber: sébastien amiet;l, Lizenz: CC BY 2.0
Gallerie des Offices Florence
Solidus Procopius Cyzicus (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Procopius, 365–366, Solidus, Cyzicus, AV 4.31 g. D N PROCO – PIVS P F AVG Pearl and rosette-diademed, draped and cuirassed bust right. In exergue, SMKΔ. C 5. Depeyrot 5/1 and pl. 28, 5/1 (this coin illustrated). RIC 1.
Head of Emperor Constans (r. 337–50) MET DP337519 (head3to4).jpg
Autor/Urheber: unknown, Lizenz: CC0
This classically styled, crowned head is probably that of Constans, the youngest of the four sons of Constantine the Great. Constans, a devout Christian, who initially ruled part of the western half of the Empire, gained all the west in 340. He defeated the Franks and was the last emperor to visit Britain. Constans was killed before he was thirty by the usurper Magnentius in 350.
Народни музеј Зајечар - глава императора Галерија, 303. година (cropped3to4).jpg
Autor/Urheber: DjordjeMarkovic, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Народни музеј Зајечар - глава императора Галерија, 303. година
Theodosius II Louvre Ma1036 (cropped).jpg
Autor/Urheber: unknown, Lizenz: CC BY 2.5
Bust of Byzantine Empreror Theodosius II (reigned 408–450 AD). Marble, 5th century AD.
CapitoliniMassiminoTrace2.jpg
Autor/Urheber: MM, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Ritratto di Massimino il Trace ai Musei Capitolini, particolare della testa
0 L'Empereur Othon - MR 377 - Louvre (head).JPG
Autor/Urheber: Jean-Pol GRANDMONT, Lizenz: CC BY 4.0
Emperor Otho, marble statue (H.: 218 cm), made by an unknown sculptor in 69 AD Found in the Pontine marshes near Terracina, it was part of the old Braschi collection seized in 1798 by Napoleon. It is currently kept in room 411 of the Denon wing at the Louvre museum in Paris (ref: MR 317) where it was photographed on December 09, 2011
Bust of Macrinus - Palazzo Nuovo - Musei Capitolini - Rome 2016 (cropped).jpg
© José Luiz Bernardes Ribeiro, CC BY-SA 4.0
Palazzo Nuovo - Musei Capitolini - Rome
Libius Severus solidus 612158 (obverse).jpg
Autor/Urheber: CNG, Lizenz: CC BY-SA 3.0

Libius Severus. 461-465 AD.

AV Solidus (4.31 gm). Ravenna mint.
Diademed, draped and cuirassed bust right
Severus standing facing, holding long cross in right hand and Victory on a globe in left, his right foot resting on a human-headed serpent; R-V/CONOB.
RIC X 2719; Depeyrot 24/1; Lacam 25.
VF, typical wavy flan.
Proculus Antoninian (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatik Lanz München, Lizenz: CC BY-SA 3.0 de
IMP C PROCVLVS AVG, gepanzerte Büste mit Strahlenkrone nach rechts. Zweites bekanntes Exemplar. Ex Dix Noonan Webb, Auktion 10.4.2013, Nr. 694. Die Münze wurde am 7.11.2012 von Mark Hildreth und Colin Popplewell in einem Feld in der Nähe von Stamford Bridge in East Yorkshire/England gefunden.
Caracalla 6033 dettaglio Museo Nazionale Napoli (head).jpg
Autor/Urheber:
Dieses Bild ist nicht gemeinfrei. Dies bedeutet, dass es u. a. Urheberrechtsschutz genießt. Es darf nur nach den hier genannten Regeln (oder mit ausdrücklicher Genehmigung des Urhebers) genutzt werden. Dies schließt insbesondere eine Verwendung in sozialen Netzwerken aus, deren Nutzungsbedingungen der hier aufgeführten Lizenz nicht entsprechen.
Bitte lade an dieser Stelle keine auch nur minimal veränderte Fassung ohne Rücksprache mit dem Urheber hoch. Der Urheber möchte Korrekturen nur an der ihm vorliegenden unkomprimierten Quelle vornehmen. So ist gewährleistet, dass die Änderungen erhalten bleiben und dass keine unnötigen Kompressionsartefakte entstehen. Wenn du meinst, dass Änderungen erforderlich sein sollten, informiere bitte den Urheber oder lade eine Bearbeitung als neues Bild unter neuem Namen und unter Verwendung der Vorlage Derivat bzw. der Vorlage Extrakt hoch.
, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Bust of Caracalla AD 212 in the National Archaeological Museum, Naples.
Gratian Trier enhanced.jpg
Autor/Urheber: SJuergen, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Marble bust of the Roman Emperor Gratianus (367-383), Rheinisches Landesmuseum Trier
Solidus Glycerius Ravenna (obverse).jpg
Autor/Urheber: Auktionshaus H. D. Rauch GmbH, Lizenz: CC BY-SA 3.0 at
Glycerius, 473-474, Solidus (4,34g), Ravenna. D N GLVCER-IVS F P AVG, Büste mit Perlendiadem, Drapierung und Kürass nach rechts. RIC 3103 (R4), C 3 (350 Fr.), Lacam -.
Bardo Museum(29) (cropped).jpg
Autor/Urheber: Sinda BF, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Bust of Gordianus in the Bardo National Museum
Tremissis Olybrius (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Olybrius, March (?) – 23 October 472, Tremissis, Mediolanum, AV 1.44 g. D N ANICIVS (S reverted) OLVBRIVS (S reverted) AVG Pearl-diademed, draped and cuirassed bust right. C 5. Ulrich-Bansa pl. XIII, 147 (these dies). Lacam 37 (these dies). LRC–. Depeyrot 33/1. RIC 3004.
Antoninian Amandus Oxford.jpg
Autor/Urheber:

C.H.V. Sutherland/Royal Numismatic Society

, Lizenz: Bild-PD-alt

Antoninian des gallischen Usurpators Amandus (um 285/286), Ashmolean Museum Oxford; Avers-Legende: IMP S AMANDVS P F AVG.

Bust of Licinius, Kunsthistorisches Museum (head3-4).jpg
Autor/Urheber: unknown, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Der kolossale Einsatzkopf des bärtigen älteren Mannes wurde anhand von Vergleichen mit Darstellungen auf Münzen und Silberschalen als Kaiser Licinius I. identifiziert, der den Osten des Römischen Reiches beherrschte und als Gegner Konstantins des Großen im Jahr 325 umgebracht wurde. Das Bildnis mit nach Soldatenart kurz geschnittenem Haar und Bart, großen vorquellenden Augen und wie zu einer Grimasse verzogenem Mund stammt wahrscheinlich von einer Panzerstatue mit einer rekonstruierten Gesamthöhe von fünf Metern.
Münze Follis Ostgoten Rom Theodahat (obverse).jpg
Münze: Follis des Ostgoten-Königs Theodahat (um 500-536), Aufschrift: DN THEODA-HATVS REX und VICTORIA PRINCIPVM
Commodo vestito da Ercole ai Musei Capitolini (head).jpg
Autor/Urheber: Merulana, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Commodo vestito da Ercole ai Musei Capitolini
Leovigild CNG 97-722237 (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Visigoths, Spain. Leovigild (?). AD 568-586. AV Tremissis (1.23 g, 6h). Toledo(?) mint. Struck circa AD 573-578. Obv.: CVRRIO + OIRRVC (retrograde), diademed and draped bust right; cross with crescents at corners on drapery. Tomasini, Group C3, 590; cf. Miles, Visigoths Type H, 8; cf. Chaves 79-81; MEC 1, 207 var. (obv. legend). EF, toned
Pupieno, inv. 2265 (cropped enhanced).JPG
Autor/Urheber: User:Sailko, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Bust of Roman Emperor Pupienus, 238
RomulusAugustus.jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Constantius III diptych (head).jpg
Ivory diptych of the future emperor Constantius III.
Image by Bernd Gährken. On his homepage, he states that "sämtliche Seiten und Fotos sind zur weiteren Verwendung freigegeben", i.e. "all pages and images may freely be reused".
Regalianus.jpg
Regalianus. Silver antoninianus, obverse, Carnuntum mint, 260 AD. IMP C P C REGALIANVS AVG, radiate and draped bust right
Lyon 5e - Musée Lugdunum - EnQuête de pouvoir - Buste de Didius Iulianus 01 (cropped) (cropped enhanced).jpg
Autor/Urheber: User:Romainbehar, Lizenz: CC0
Buste de Didius Iulianus. Marbre, fin IIe - début IIIe siècle. Otricolis, Italie. Musei Capitolini, Palazzo Nuovo, Sala degli Imperatori, Rome.
Aureus Quintillus (obverse head).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Quintillus, 270, Aureus, Milan September-November 270, 5.15 g. IMP C M AVR QVI – NTILLVS AVG Laureate, draped and cuirassed bust r. RIC –. C –. Vagi 2396. Calicò 3968 (these dies). H. Huvelin and J. Lafuarie, RN 1980, 54 (these dies).
0 Prince de la famille de Théodore II - MR 581- Louvre (3) (hea3to4).JPG
Autor/Urheber: Jean-Pol GRANDMONT, Lizenz: CC BY 4.0
Buste d’un prince de la famille de l'empereur d'Orient Théodore II (H : 87 cm), réalisé en marbre par un artiste inconnu, vers 440 ap. J.-C., appartenant au Louvre (MR 581) et photographié lors de son exposition dans la Galerie du Temps (4 décembre 2012-3 décembre 2013) au Louvre-Lens (France).
Constantine III Solidus Lyon RIC 1507 (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Constantine III AV Solidus. Lyons mint. D N CONSTAN-TINVS P F AVG, laurel and rosette-diademed, draped and cuirassed bust right. Depeyrot 20/3.
Ritratto di balbino, 238 (cropped enhanced).jpg
Autor/Urheber: User:Sailko, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Bust of Roman emperor Balbinus, 238
Solidus of Jovian2 (obverse) (cropped).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5
Jovian. AD 363-364. AV Solidus
Geta (cropped).jpg
Autor/Urheber: unknown, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Publius Septimius Geta. Marble, Roman artwork, ca. 208 CE. From Gabies.
Head from a bronze statue of the Roman emperor Alexander Severus (222-235 AD), from Ryakia, Archaeological Museum, Dion (7076509055) (cropped).jpg
Autor/Urheber: Carole Raddato from FRANKFURT, Germany, Lizenz: CC BY-SA 2.0
Head from a bronze statue of the Roman emperor Alexander Severus (222-235 AD), from Ryakia, Archaeological Museum, Dion
Juliancng8851obverse (cropped).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5
Julian II. AD 360-363. AV Solidus (22mm, 4.46 g, 5h). Antioch mint, 2nd officina. Struck AD 361-363. FL CL IVLIA NVS P F AVG, pearl-diademed, draped, and cuirassed bust right / VIRTVS EXERCI TVS ROMANORVM, soldier advancing right, head left, holding trophy and dragging bound captive; ANTB. RIC VIII 199; Depeyrot 15/2; Biaggi 2221 var. (officina); Mazzini 79 var. (same). Underlying luster, some graffiti on reverse. Good VF.
Roman emperor Galba, Gustav III's Museum of Antiquities, Stockholm (20) (35867773310) edited (cropped2).jpg
Autor/Urheber: Richard Mortel from Riyadh, Saudi Arabia, Lizenz: CC BY 2.0
Edited image of the bust of Roman emperor Galba at Gustav III's Museum of Antiquities in Stockholm
Restored head of Valentinian I (cropped) (cropped).jpg
Autor/Urheber: Museum of Classical Archaeology Databases (photo), Lizenz: CC BY-SA 4.0
"This frowning head with staring eyes can be identified with accuracy by comparison with coins, and from a bronze head discovered in the early twentieth century at the Ponte Sisto in Rome. The most notable and identifying feature is the diadem he wears, which was introduced about forty years earlier as a mark of the Emperor." Copenhagen, Ny Carlsberg Glyptotek 1475
Solidus Avitus Arles (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Avitus, AD 455-456. Gold Solidus (4.47g). Minted at Arles July 9, AD 455 - October 17, AD 456. West Roman Empire. D N AVITVS PER P F AVG. Rosette-diademed, draped, and cuirassed bust of Avitus right. RIC 2401; Lacam pl. 9, 16 (this coin) ; Depeyrot 24/1.
Anthemius (cropped).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Justin II Solidus Alexandria (cropped).jpg
Autor/Urheber: Byzantium565, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Solidus of Justin II from Alexandria, Egypt
Aureus Diadumenianus (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Diadumenianus Caesar, 217–218, Aureus late 217, AV 7.14 g. M OPEL ANT DIADVMENIAN CAES Bare-headed and draped bust r. C 2. BMC p. 509 note †. RIC Macrinus 101 var. (draped and cuirassed). Kent-Hirmer pl. 116, 412 (these dies). Calicó 2982.
Aureus Macrianus RIC 0003 (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Macrianus, 260/261, AV aureus, 22mm. Antioch mint. IMP C FVL MACRIANVS P F AVG, laureate, draped, cuirassed bust right. RIC V-2, 3; Göbl 1744a; Vagi 2367; Calicò 3702.
Gold Tremissis of Julius Nepos (cropped).jpg
Autor/Urheber: ANS, Lizenz: CC0
D N IVL NE-POS P F AVG
Domitianus II obverse ashmolean (edited).JPG
Autor/Urheber: Geni, edited by User:SJuergen, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Photo of Obverse of the Ashmolean Museum coin of Domitianus II
Solidus Priscus Attalus (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Priscus Attalus, 409–410, Rome, Solidus, AV 4.46 g. PRISC ATTA–LVS P F AVG Pearl-diademed, draped and cuirassed bust r. C 3. RIC 1404. LRC 812. Depeyrot 39/1.
Traianus Glyptothek Munich 336 (head).jpg
Kopf des Trajan (reg. 98-117 n. Chr.), von einer überlebensgroße Statue (etwa 2,70 m Höhe).
Aureus Victorinus RIC 0094 (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Victorinus, 269–271, AV Aureus, Cologne, late 269, 5.34 g. Obv IMP CAES VICTORINVS AVG, laureate bust right, drapery on left shoulder. Cohen 16; RIC 94; Schulte 5a and plate 17 (this coin). Jameson II 461 (this coin). Elmer 685. Calicó 3811 (this coin). Kent- Hirmer pl. 134, 517.
Baduila BMC 044 (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Ostrogoths, Baduila, 541-552 AD. AE Decanummium. 4.31 gr. BADVELA REX, Bust of Baduila, beardless, facing, wearing embroidered robes and crown ornamented with ball at apex, and divided in front by vertical bars into two divisions. BMC 44-49; COI 98b; MEC 1, 162; MIB 90b.
MSR - Tête de l'empreur Maximien Hercule - Inv 34 b (cropped).jpg
Autor/Urheber: PierreSelim, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Head of the impror Maximian Hercules, Inv 34 b
Roman Emperor Gordian III, 238-242 CE. Marble. Acquired in Paris, France, in 1742 CE. The Altes Museum, Berlin (head).jpg
Autor/Urheber: Osama Shukir Muhammed Amin FRCP(Glasg), Lizenz: CC BY-SA 4.0
Roman Emperor Gordian III, 238-242 CE. Marble. Acquired in Paris, France, in 1742 CE. Altes Museum, Berlin.
Tremissis Leo II (obverse) (cropped).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Leo II and Zeno. AV Tremisses (1.45 gm), obverse. Constantinople mint. D N LEO ET ZENO P P AVG, diademed, draped and cuirassed bust of Leo II right. RIC X 807; Depeyrot 99/2. From the William H. Williams Collection.
Aureus Herennius Etruscus (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Herennius Etruscus as Caesar, 250 - 251, Aureus circa 251, 3.44 g. Q HER ETR MES DECIVS NOB C Bare-headed and draped bust right. RIC 147a. C 25. Vagi 2204. Calicó 3311.
Leo I Louvre Ma1012 n2 (cropped).jpg
Autor/Urheber: unknown, Lizenz: CC BY 2.5
Bust of Byzantine Empreror Leo I (reigned 457–474 AD). Alabaster (antique head) and marble (modern restoration), ca. 470 AD.
Iovinus Solidus Arles RIC 1708 (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Jovinus. AV Solidus. Arles mint. DN IOVINVS PF AVG, Pearl-diademed, draped, and cuirassed bust right. RIC 1708.
Nummus Domitius Domitianus (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5
Domitius Domitianus. Usurper, AD 297-298. Æ Nummus (26mm, 9.65 g, 12h). Alexandria mint, 2nd officina. 2nd emission, struck AD 298. Obv.: Obv : IMP C L DOMITIVS DOMITIANVS AVG Laureated head right. From the Ronald J. Hansen Collection.
Siliqua Maximus (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Maximus of Spain. Usurper, AD 409-411. AR Siliqua. Barcino (Barcelona) mint. Pearl-diademed, draped, and cuirassed bust right.
Portrait of the Roman Emperor Lucius Verus, 160-170 CE. Marble. Acquired in Paris, France, in 1742 CE. Altes Museum, Berlin (head).jpg
Autor/Urheber: Osama Shukir Muhammed Amin FRCP(Glasg), Lizenz: CC BY-SA 4.0
Portrait of the Roman Emperor Lucius Verus, 160-170 CE. Marble. Acquired in Paris, France, in 1742 CE. Altes Museum, Berlin.
Statue of emperor Valentinian II (cropped enhanced).JPG
Autor/Urheber: User:Brastite, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Head of a Statue of emperor Valentinian II - Marble - Aphrodisias Geyre - Aydin - 387 – 390 Ad
Aureus Florianus Ticinum (obverse head).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Florianus, June – August 276, Aureus, Ticinum circa 276, AV 4.62 g. VIRTVS F – LORIANI A – VG Laureate and cuirassed bust l., holding spear in r. hand and round shield decorated with horseman and fallen enemy motif over l. shoulder. Calicó 4135 (this coin). C 106. Estiot 7a (this coin). RIC 24.
Severan dynasty - tondo (cropped enhanced).jpg
The Severan Tondo, detail of Septimius Strukturierte Daten auf Commons bearbeiten
Aureus Allectus RIC 0001 (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Allectus, AV Aureus. London, ca. 293 AD. IMP C ALLECTVS PF AVG, laureate head right. RIC 1, Burnett 4, Depeyrot 4/1;
Marcus Aurelius Marius - Antoninianus Trier (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5
Marius. Romano-Gallic Emperor, AD 269. Antoninianus (20mm, 2.85 g). Mint I (Trier). 2nd emission. Obv.: Radiate, draped, and cuirassed bust right. RIC V 10; Mairat 235; AGK 4b.
Solidus Leontius Antioch.jpg
Solidus of Byzantine usurper Leontius (484-488), obverse: D N LEONT IO PERPS AVG., pearl-diademed, helmeted, and cuirassed bust facing slightly right, holding spear over shoulder in right hand and shield on left arm. Antioch mint.
Bust of Marcus Aurelius (2) (head).jpg
Autor/Urheber: Bob3321, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Rome Emperor Marcus Aurelius
Nepotianus Coin 1 (obverse).jpg
Münze des römischen Kaisers Flavius Popilius Nepotianus. Vorderseite: Haupt und Schultern mit Paludamentum (Feldherrenmantel), nach rechts ausgerichtet, Inschrift: FL POP NEPOTIANVS PF AVG (Flavius Popilius Nepotianus pii filius (?) Augustus (vgl. dazu Kay Ehling: Die Erhebung des Nepotianus in Rom im Juni 350 n. Chr. und sein Programm der urbs Roma christiana. In: Göttinger Forum für Altertumswissenschaft 4 (2001), S. 141–158, hier S. 149f.)
Denarius-Macer-RIC 0039 (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0

Clodius Macer. April-October 68 AD. AR Denarius (3.19 gm). Carthage mint.

Obv.: L CLODIVS MACER S C, bare head of Macer right

RIC I 39; BMCRE pg. 285 note; A. Gara, "La Monetazione di Clodius Macer," RIN (1970), pg. 67, 7 var. (number of oarsmen); Rev. K.V. Hewitt, "The Coinage of Clodius Macer," NumChron (1983), pl. 13, 59 (obverse die apparently unpublished); RSC 13b.

Clodius Macer was the propraetor in Africa, and as opposition to Nero grew and the power of the central government dwindled, Macer acted as little more than a pirate, sweeping the north African coast hoping to increase his power by cutting into the grain supplies of Rome. By April of 68, Macer had decided not to support Galba, and in June when Nero died, Macer began striking coins in his own name. All of Macer's coins are of rather crude style, an indication of the lack of skilled die engravers and the haste at which they were produced. By October, Galba had solidified his power in Rome and ordered Macer's execution. All of Macer's coins are extremely rare, with fewer than 85 coins of all types known, of which fewer than 20 are portrait types.
Bust of Constantius II (Mary Harrsch) (cropped).jpg
Autor/Urheber: Mary Harrsch, Lizenz: CC BY-SA 2.0
A bust of the Roman Emperor Constantius II from Syria. This object is today located in the collection of the University of Pennsylvania's Museum of Archaeology. Constantius II was the second of Constantine I's three sons and ruled the Roman Empire, sometimes in co-rulership with his 2 brothers, between 337 and 361 AD.
Solidus Heraclius Constantine (cropped).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Heraclius Constantine. 610-641. AV Solidus (20mm, 4.50 g, 6h), detail. Constantinople mint, 10th officina. Crowned bust of Heraclius Constantine, wearing short beard.
Siliqua Sebastianus Arelate (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Sebastianus. Usurper, AD 412-413. AR Siliqua (1.37 g, 12h). Arelate (Arles) mint. Obv.: [D N SE]BASTIA-NVS P F AVG, pearl-diademed, draped, and cuirassed bust right. Unpublished.
Binio Volusianus Augustus (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Volusianus Augustus, Binio circa 251-253, AV 5.86 g. IMP CAE C VIB VOLVSIANO AVG Radiate, draped and cuirassed bust right. Calicò 3365. RIC Trebonianus Gallus 151.
Aureus Saloninus Caesar (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Saloninus caesar, 258 – 260, Aureus, Rome 258, AV 2.23 g. LIC COR SAL VALERIANVS N CAES Bare-headed and draped bust r. C 48. Calicó 3688 (these dies). Delbrueck pl. 13, 23.
Aureus Hostilianus (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Hostilian as Caesar, 251, Aureus circa 251, 3.57 g. G VALE QVT M OSTILIAN N C Laureate and draped bust right. RIC -, cf. p. 144, footnote to 181 (this obverse die) and pl. 13, 11 (aureus of Trebonianus Gallus, this reverse die). C -. Leu 45, 1988, 368 = NAC 5, 1992, 592 = Sotheby's 5.7.1995, 156 sales (these dies). Vagi 2214. Calicó 3320.
Eugenius AV Solidus 621125 (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5
Eugenius. AD 392-394.
AV Solidus (4.44 g). Mediolanum (Milan) mint. Struck 393-394 AD.
D N EVGENI-VS P F AVG, pearl-diademed, draped, and cuirassed bust right
VICTOR-IA AVGG, Eugenius and Theodosius I, both nimbate, seated facing, holding globe between them; behind and between, Victory standing front with outspread wings, palm below; M-D/COM.
RIC IX 28; Depeyrot 11/1; Cohen 6.
Good VF, light smoothing in fields and on face. Very rare.
From the William H. Williams Collection. Ex Jean Elsen 57 (6 March 1999), lot 1914; Leu 65 (21-22 May 1996), lot 512.
Aureus Uranius Antoninus RIC 03 (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Uranius Antoninus, AV aureus. L IVL AVR SVLP VRA ANTONINVS, laureate, draped, cuirassed bust right.
Postumus Treves aureus 268 gold 7400g.jpg
Postumus_Cologne_aureus_267_gold_7,4 g
Torlonia Marbles - Rome 20210731 113728 75 (cropped).jpg
Autor/Urheber: TimeTravelRome, Lizenz: CC BY 2.0
Torlonia Marbles - Rome
Solidus Vetranio (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Vetranio, AD 350, Solidus, Siscia March-December 350, AV 4.60 g. D N VETRA – NIO P F AVG Laureate, draped and cuirassed bust right. C 7. RIC 260. Depeyrot 17/1.
Montemartini - Carino cropped (enhanced).JPG
Autor/Urheber: Lalupa, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Centrale Montemartini a Roma: ritratto dell'imperatore Carino (257-285).
Silbannacus-1 obvers.jpg
Obvers of Silbannacus' coin from British Museum
Carthage National Museum 0001 31 (head).jpg
Autor/Urheber: Touzrimounir, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Carthage National Museum
MSR-Ra342b-DM (1) (cropped3to4).jpg
Autor/Urheber: Daniel Martin, Lizenz: Licence Ouverte
Daza03 pushkin (cropped).jpg
Autor/Urheber: shakko, Lizenz: CC BY 3.0

Emperor Maximinus Daia. Cast in Pushkin museum after original in Cairo (material - red porphyry). Another name of original: Portrait of an Emperor, from Athribis, Egypt, porphyry, just over lifesize, late Empire period,

3rd-4th cent. A.D. (Cairo Museum)
Bust of Theodosius I (cropped2).jpg
Autor/Urheber: www.livius.org, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Bust of Theodisus I. Founded in Aphrodisias. (Aydın, Turkey)
Teodorico re dei Goti (493-526) white.jpg
Autor/Urheber: [1], Lizenz: CC BY 3.0
Coin depicting Flavius Theodoricus (Theodoric the Great). Roman Vassal and King of the Ostrogoths. It is only known a single piece of this coin, from the collection of Victor Emmanuel III of Italy, now in Palazzo Massimo, Rome
Solidus Basiliscus et Marcus (avers).jpg
Autor/Urheber: Courtesy by Spectrum Group International/Stack’s Bowers Galleries; www.SpectrumGI.com, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Basiliscus and Marcus (475-476). Solidus. Constantinople. D N bASILISCI ET MARC P AVG. Helmeted, cuirassed bust of emperor three-quarters right, holding spear over right shoulder, shield on left shoulder. Rv. SALVS REI * PVBLICAE Є. Basilicus left, Marcus right, nimbate, seated facing; each holding a globe with cross; cross between them, star above; in exergue, CONOB. AV 4.48 grams, 6h. RIC X, 1022; Depeyrot 104; MIRB 7. FDC
Ritratto di gallieno, 253-268 dc ca, dalla casa delle vestali (head3to4).jpg
Autor/Urheber: , Lizenz: CC BY 3.0
Ancient Roman busts in the Antiquarium del Palatino (Rome)
Aureus Tetricus (obverse).jpg
Tetricus I, 271-274, Aureus, Cologne or Treveri 272, AV 4.79 g. IMP C TETRICVS P F AVG Laureate and cuirassed bust r., with drapery on far shoulder. Calicó 3887 (this coin). C 128 var. Schulte 29. RIC 5.
Caro emperador (head).jpg
Autor/Urheber: Rome101, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Escultura del emperador romano Caro (282-283)
Costantinopoli, solido di tiberio II, 574-582 (cropped).jpg
Autor/Urheber: Sailko, Lizenz: CC BY 3.0
Coins in the Art Institute of Chicago
Bronze steelyard-weight - the emperor Phocas (14755093876) (cropped3to4).jpg
Autor/Urheber: Internet Archive Book Images, Lizenz: No restrictions

Identifier: historyofdeclin05gibb (find matches)
Title: The history of the decline and fall of the Roman empire
Year: 1909 (1900s)
Authors: Gibbon, Edward, 1737-1794 Bury, J. B. (John Bagnell), 1861-1927
Subjects:
Publisher: London : Methuen
Contributing Library: Robarts - University of Toronto
Digitizing Sponsor: University of Toronto

View Book Page: Book Viewer
About This Book: Catalog Entry
View All Images: All Images From Book
Click here to view book online to see this illustration in context in a browseable online version of this book.

Text Appearing Before Image:
rician Crispus,^^ and the royal images of the bride andbridegroom were indiscreetly placed in the circus, by the sideof the emperor. The father must desire that his posterityshould inherit the fruit of his crimes, but the monarch wasoffended by this premature and popular association; the tribunes «•* Some of the cruelties of Phocas are marked by Theophylact, 1. viii. o. 13, 14,15. George of Pisidia, the poet of Heraclius, styles him (BeU. Abaricum, p. 46 (1.49). Rome, 1777) rrjs rvpawlSos 6 Sv(TKadeKTOs koI fiio<p06pos SpdKoov. The latter epi-thet is just—but the corrupter of life was easily vanquished. ^^ In the writers, and in the copies of those writers, there is such hesitationbetween the names of Prisctis and Crisjms (Ducange, Fam. Byzant. p. Ill), that Ihave been tempted to identify the son-in-law of Phocas with the hero five timesvictorious over the Avars. (Kplawos is merely a mistake for UplaKos in Mss. ofNicephorus. The mistake does not occur in Theophanes.) October i
Text Appearing After Image:
BRONZE STEELYARD-WEIGHT, PROBABLY REPRESENTING THE EMPERORPHOCAS (A.D. 602-610) (BRITISH .MUSEUJi) CHAP. XLVi) OF THE ROMAN EMPIRE 71 of the green faction, who accused the officious error of theirsculptors, were condemned to instant death; their lives weregranted to the prayers of the people; but Crispus might reason-ably doubt whether a jealous usurper could forget and pardonhis involuntary competition. The green faction was alienatedby the ingratitude of Phocas and the loss of their privileges ;every province of the empire was ripe for rebellion; and Hera-clius, exarch of Africa, persisted above two years in refusing alltribute and obedience to the centurion who disgraced the throneof Constantinople. By the secret emissaries of Crispus and thesenate, the independent exarch was solicited to save and togovern his country ; but his ambition was chilled by age, andhe resigned the dangerous enterprise to his son Heraclius, andto Nicetas, the son of Gregory his friend and lieutenant. Thep

Note About Images

Please note that these images are extracted from scanned page images that may have been digitally enhanced for readability - coloration and appearance of these illustrations may not perfectly resemble the original work.
Siliqua Constans II Arelate (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Constans II. Usurper. AD 409/10-411. AR Siliqua (16mm, 1.34 g, 6h). Arelate (Arles) mint. Obv.: D N CONSTA NS P F AVG, pearl-diademed, draped, and cuirassed bust right; KONT. RIC X 1540; Ferrando 1711 (rev. only illustrated; same die); King, Fifth –; RSC 1a.
Aureus Iulianus Siscia (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Julian I of Pannonia, October 284 – early 285, Aureus, Siscia circa 284, AV 4.24 g. IMP C IVLIANVS P F AVG Laureate, draped and cuirassed bust right. C 3. RIC 1. Calicó 4413 (this coin).
Claudius Gothicus, Worcester Art Museum (cropped) (cropped ratio 4-3).jpg
Autor/Urheber:
Romanoimperio
, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Bust of Claudius II Gothicus at the Worcester Art Museum
Solidus Basiliscus et Marcus (Marcus head).jpg
Autor/Urheber: Courtesy by Spectrum Group International/Stack’s Bowers Galleries; www.SpectrumGI.com, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Basiliscus and Marcus (475-476). Solidus. Constantinople. Detail rv.: Marcus right, nimbate, seated facing, holding a globe with cross. RIC X, 1022; Depeyrot 104; MIRB 7. FDC
Antoninian Vaballathus Augustus (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5
Vabalathus. Usurper, AD 272. Antoninianus 3.82 g. Antioch. March-May AD 272. IM C VHABALATHVS AVG, radiate, draped, and cuirassed bust right. RIC V 5 corr. (bust type); BN 1266; MIR 47, 361a.
John Solidus Ravenna RIC 1901 (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Johannes, AV Solidus, Ravenna mint. DN IOHANNES PFAVG, rosette-diademed, draped, cuirassed bust right. RIC 1901; Depeyrot 12/1.
Solidus of Maurice, 583-601 (head).png
Gold, 4.44g, 22mm. Constantinople mint.
Caligula MET DP337264 (head).jpg
Autor/Urheber: unknown, Lizenz: CC0
Roman; Portrait bust of the Emperor Caligula; Stone Sculpture
Aureus Philippus II (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Philippus II, 247–249, Aureus circa 248, 4.90 g. IMP PHILIPPVS AVG Laureate and draped bust r. RIC 225. C 77. Vagi 2133. Calicó 3279 (this coin).
Aureus Saturninus (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5
Saturninus, usurper, AD 281, Aureus, Antioch (?) mint. Obv.: IMP C IVL SATVRNINVS AVG, laureate, cuirassed bust right.
Busto di filippo l'arabo, da castel porziano, inv. 2216, 03 cropped.jpg
Autor/Urheber: User:Sailko, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Bust of Roman emperor Philippus Arabs
Münze Gold Solidus Theudebert I um 534 (obverse).jpg
Gold-Solidus des Frankenkönigs Theudebert I. (um 500-548), Münzstätte Mainz, ca. 534, gegenwärtiger Eigentümer Dt. Bundesbank.
0090 Altes Museum Kaiser Domitian anagoria (head).JPG
Autor/Urheber: Anagoria, Lizenz: CC BY 3.0
institution QS:P195,Q156722
Büste des Kaisers Domitian; Marmor; Sk 351
Aureus Pescennius Niger (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Pescennius Niger, 193-194, Aureus, Antioch.Aureus Obv: IMP CAES C PESC NIGER IVST AVG - Laureate, draped and cuirassed bust right. Unlisted RIC, Calico 2406.
Marble bust of Emperor Antoninus Pius. 138-161 CE. From the house of Jason Magnus at Cyrene, modern-day Libya. The British Museum, London (head).jpg
Autor/Urheber: Osama Shukir Muhammed Amin FRCP(Glasg), Lizenz: CC BY-SA 4.0
Marble bust of Emperor Antoninus Pius. This image was created in the early years of his reign. 138-161 CE. From the house of Jason Magnus at Cyrene, modern-day Libya. The British Museum, London.
Head of Diocletian, Getty Museum (3to4).jpg
Autor/Urheber: Getty Museum, Lizenz: CC0
Fragment of a Togate Statue of Diocletian; Unknown; about A.D. 295–300; Asia Minor marble, fine white; 35 cm (13 3/4 in.); 78.AA.8; No Copyright - United States (http://rightsstatements.org/vocab/NoC-US/1.0/)
Valerius Valens Follis Alexandria (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Aurelius Valerius Valens. Co-emperor of Licinius, AD 316-317. Æ Follis (3.36 g, 12h). Alexandria mint, 1st officina. Obv.: IMP C AVR VAL VALENS P F AVG, laureate head right. RIC VII 19.
Solidus of Theodosius (son of Maurice) (cropped1to1).png
Theodosius (AD 590-602). AV solidus (17mm, 4.44 gm, 6h). NGC MS★ 5/5 - 5/5. Carthage, 1st indiction, AD 597/8. D N TЄODO-SIVS PP AN A, cuirassed bust of Theodosius facing, wearing plumed helmet with frontal jewel and pendilia, globus cruciger in right hand / VICTORI-A AVGG A, angel standing facing, long staff surmounted by staurogram in right hand, globus cruciger in left; CONOB in exergue. Sear 613 (this coin). DOC -. Berk 95 (this coin). MIB -. Extremely rare and likely the only example available to collectors.
Solidus Flavius Victor Trier (obverse).jpg
Autor/Urheber: Numismatica Ars Classica NAC AG, Lizenz: CC BY-SA 3.0 ch
Flavius Victor, 387-388, Solidus, Treveri 387, AV 4.48 g. DN FL VIC – TOR P F AVG Pearl-diademed, draped and cuirassed bust r. Kent-Hirmer pl. 181, 714. C 1. Depeyrot 52/3. RIC 75.
Head of Marcus Cocceius Nerva in Museo Nazionale Romano (cropped).jpg
Autor/Urheber: Livioandronico2013, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Head of Marcus Cocceius Nerva in Museo Nazionale Romano
Nero Glyptothek Munich 321 (cropped3to4).jpg
Kopf des Nero (reg. 54-68 n. Chr.), von einer überlebensgroßen, etwa 2,40 m hohen Statue. Nach 64 n. Chr.
Huneric BMC 012 (cropped).jpg
Carthage. Municipal Coinage. Ca 480-533. AE 11mm 4 Nummi. Class II. Struck circa 523-533 AD. Diademed and draped bust left, holding palm / Bar over N over IIII in three lines. MIB I, 20 (Gelimer); BMC Vandals 12 (Huneric); MEC 1, 55.
Severus II Aureus Joanneum (cropped).jpg
© Münzkabinett, Universalmuseum Joanneum, Graz, CC BY-SA 3.0 at
Flavius Valerius Severus. Aureus, 306-307 n. Chr., Nicomedia. Avers: SEVERVS AVGVSTVS, Kopf mit Lorbeerkranz.
Magnentius trier RIC 247 (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
Magnentius AV Solidus. IM CAE MAGNENTIVS AVG, bare headed, draped & cuirassed bust right, TR in ex. RIC 247 of Trier, Cohen 46.
Solidus Magnus Maximus (obverse).jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0
DNMAGMAXIMVSPFAVG - Rosette-diademed, draped and cuirassed bust right. RIC 77b (Treveri), Depeyrot 52/1, C 9.
Aureolus-Banduri (cropped).jpg
IMP AVREOLVS AVG. Caput Aureoli radiatum, ad pectus cum paludamento.