Classes Plantarum

Titelblatt der 1. Auflage von Classes Plantarum Leiden 1738
Überblick über „universellen“ und „teilweisen“ Systeme
Vergleichender Index der Gattungen der betrachteten Systeme

Classes Plantarum ist der Titel eines Werkes von Carl von Linné, in dem er sich mit den bestehenden botanischen Klassifizierungssystemen auseinandersetzte und sie in systematischer Weise beschrieb und verglich.

Werk

Die erste Auflage erschien 1738 im Oktavformat unter dem vollständigen Titel Classes plantarum. Seu systemata plantarum omnia a fructificatione desumta, quorum XVI universalia & XIII patialia, compendiose proposita secundum classes, ordines et nomina generica cum clave cujusvis methodi et synonymis genericis. Fundamentorum botanicorum pars II bei Coenraad Wishoff in Leiden.

Die Erstausgabe ist Baron Nils Esbjörnsson von Reuterholm (1676–1756) und Baron Gabriel Gyllengrip (1687–1753) gewidmet. Das Vorwort ist auf den 20. März 1738 datiert.

Inhalt

Classes Plantarum ist eine detaillierte Ausarbeitung der im aus dem zweiten Kapitel (Systemata) von Fundamenta Botanica aufgestellten Aphorismen 53 bis 77.[1]

Es bietet einen Überblick über 16 „universelle“ (behandeln das gesamte Pflanzenreich) und 13 „teilweise“ (behandeln spezielle Taxa) Pflanzensysteme, die auf den „Fruchtbildungsorganen“ beruhen. Linné unterscheidet dabei zwischen „künstlichen“ und „natürlichen“ Systemen:

Gliederung

  • Widmung
  • Lectori S. Author. (Vorwort)
  • Ordo secundum quem Methodi exhibentur.
  • Andreae Caesalpini Aretini; Professoris quondam Patasini Methodus à Receptaculo.
  • Roberti Morisoni Scoti; Professoris Botanices quondam Oxoniensis Methodus à Fructu.
  • Joannis Raji Angli, Theologi Methodus à Fructu.
  • Christophori Knaut Germani Methodus à Fructu.
  • Pauli Hermanni Germani, Professoris Botanices Leidae Methodus à Fructu.
  • Hermanni Boerhaavii Belgae, Professoris Botanic. Leidae Methodus à Fructu.
  • II. Systema A Petalis Eorumque Regularitate & Numero Cujus Auctor Rivinus est.
    • Augusti Quirini Rivini Germani, Professoris Botan. Lipsiensis Methodus à Petalorum Aequalitate & Numero.
    • Henr. Bernh. Ruppii Germani, Medicinae Cultoris. Methodus à Petalorum Aequalitate & Numero.
    • M. Christ. Gottl. Ludwigii Germani, Medici, Docent. Lipsiens. Methodus à Petalorum Aequalitate & Numero.
    • Christiani Knaut Germani, Medici Hallens. Methodus à Petalorum Numero & Aequalitate.
  • III. Systema A Corollae Figura Cuius Autctor Tournefort est.
    • Joseph. Pitton. Tournefort Galli, Professoris Botanices Parisini Methodus à Corollae Figura.
    • Julii Pontederae Itali, Professoris Botanices Patavini Methodus à Corollae Figura.
  • IV. Systema A Calice Cuius Auctor Magnol est.
    • Petrimagnoli Galli, Professoris Botanices Monspeliensium Methodus à Calice: Perianthio & Pericarpio.
    • C. L. Methodus à Calycis Speciebus.
  • V. Systema A Staminibus Quod Nostrum est.
    • Caroli Linnaei Succi, Medici Systema à Sexu: Staminibus & Pistillis.
    • Fragmenta Methodi Naturalis.
  • Methodi Partiales. Quae unicam tantum classem sistunt.
    • Sebast. Vaillantii Demonstr. pl. Hort. Paris. Methodus Compositorum.
    • Julii Pontederae Prof. Bot. Patavini Methodus Compositorum.
    • Petri Artedi Succi, Medici Methodus Umbellatarum.
    • Joannis Raji Angli Theologi Methodus Graminum.
    • Johannis Scheuchzeri Helveti, Soc. Ac. Imp. & Prof. Tigurini Methodus Graminum.
    • Jo. Jac. Dillenii Germani; Profess. Botan. Oxon. Methodus Muscorum.
    • Petri Antonii Micheli Hetrus; Botan. Princ. Ducis Etruriae, Methodus Muscorum.
    • Jo. Jac. Dillenii Germani, Soc. Ac. N. C. Methodus Fungorum.
    • Petri Anton. Michelii Hetrusci; Bot. Ducis Hetruriae, Methodus Fungorum.
    • Authoris Methodus Filicum.
  • Index Secundum nomina Authoris ...
  • Index Universalis, Secundum nomina Authoris per omnes universales Methodos

Enthaltene Schlüssel

Auflagen

  • 1. Auflage, Leiden, 1738,
  • 2. Auflage, Halle/Saale, 1747, 8°

Nachwirkung

Marie Jacques Philippe Mouton-Fontenille de La Clottes Tableau des systêmes de botanique von 1798 beruht teilweise auf Linnés Classes Plantarum.[2]

Literatur

  • Frans A. Stafleu, Richard S. Cowan: Taxonomic Literature: A selective guide to botanical publications and collections with dates. 2. Auflage, Band 3, 1981, S. 81 (online).
  • Richard Pulteney: A General View of the Writings of Linnaeus. 2. Auflage, J. Mawman, London 1805, S. 70–73 (online).
  • Kurt Sprengel: Geschichte der Botanik. Altenburg / Leipzig 1818, Band 2, S. 235 (online).
  • Frans A. Stafleu: Linnaeus and the Linnaeans. The spreading of their ideas in systematic botany, 1735–1789. IAPT, Utrecht 1971, ISBN 90-6046-064-2, S. 115–133 (online).
  • Carl Heinrich Schultz: Natürliches System des Pflanzenreichs nach seiner inneren Organisation, nebst einer vergleichenden Darstellung der wichtigsten aller früheren künstlichen und natürlichen Pflanzensysteme. A. Hirschwald, Berlin 1832, S. 17–21 (online).

Einzelnachweise

  1. Carl von Linné: Fundamenta Botanica. Salomon Schouten, Amsterdam 1736, S. 5–7 (online).
  2. Marie Jacques Philippe Mouton-Fontenille de La Clotte: Tableau des systêmes de botanique, généraux et particuliers. 1798 (online).

Weblinks

Auf dieser Seite verwendete Medien

07 - Classes plantarum - Clavis - Augusti Quirini Rivini Germani.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [203–204] Clavis Classium Rivini
11 - Classes plantarum - Clavis - Joseph. Pitton. Tournefort Galli.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [331–332] Clavis Classium Tournefortii
02 - Classes plantarum - Clavis - Roberti Morisoni Scoti.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [35–36] [Clavis Morison]
Classes Plantarum - Titlepage.png
Carl von Linné: Classes Plantarum, Titlepage
10 - Classes plantarum - Clavis - Christiani Knaut Germani.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [263–264] Clavis methodi Ludwigianae
06 - Classes plantarum - Clavis - Hermanni Boerhaavii Belgae.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [159–160] Clavis Methodi Boerhaavianae
04 - Classes plantarum - Clavis - Christophori Knaut Germani.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [107–108] Knauthis Methodus. Clavis Classium
12 - Classes plantarum - Clavis - Julii Pontederae Itali.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [371–372] Clavis methodi Pontederianae
14 - Classes plantarum - Clavis - C. L. Methodus à Calycis Speciebus.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [407–408] Clavis methodi Calycinae [Linné]
Linné-Classes Plantarum-Gattungsuebersicht.jpg
Vergleichender Index in Carl von Linnés Classes Plantarum, 1. Auflage, 1738
01 - Classes plantarum - Clavis - Andreae Caesalpini Aretini.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [3–4] (Clavis Classium [Cesalpino])
05 - Classes plantarum - Clavis - Pauli Hermanni Germani.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [127–128] Clavis classium Hermanni
08 - Classes plantarum - Clavis - Henr. Bernh. Ruppii Germani.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [235–236] Clavis methodi Ruppianae
Classes Plantarum 1738 S8.jpg
Das von Linné in Classes Plantarum angewandte System um die botanischen Klassifizierungssystem zu analysieren
09 - Classes plantarum - Clavis - M. Christ. Gottl. Ludwigii Germani.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [263–264] Clavis methodi Ludwigianae
13 - Classes plantarum - Clavis - Petrimagnoli Galli.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [379–380] Clavis methodi Magnolianae
03 - Classes plantarum - Clavis - Joannis Raji Angli.png
Carl von Linné: Classes Plantarum Sp. [67–68] Clavis Classium Raji